Không Học Đại Học Vẫn Thành Công, Liệu Có Thể?

Ngày đăng: 27/11/2021 | Không có phản hồi

Ngày cập nhật: 23/11/2022

Chúng ta đang sống trong một xã hội coi trọng bằng cấp, và quan niệm này có thể sẽ còn tồn tại rất lâu sau này. Vậy “không học đại học vẫn thành công” liệu có phải chỉ là một lời khích lệ suông?

Điều này hoàn toàn có thể xảy ra. Và bạn vẫn có thể xây dựng được một sự nghiệp tỏa sáng như bao người nếu bạn chăm chỉ và tìm ra hướng đi phù hợp. 

Hãy theo dõi tiếp những gợi ý bên dưới để xem bạn cần gì cho một sự nghiệp không-có-bằng-đại-học nhé!

Lý do xu hướng không học đại học ngày càng cao

Năm 2022, số lượng thí sinh xác nhận đăng ký xét tuyển trên hệ thống tuyển sinh chỉ chiếm 65% tổng số thí sinh dự thi. Con số 35% còn lại đã “quay xe” khỏi lựa chọn học đại học đã gây bất ngờ khá lớn và một phần chứng minh xu hướng ngày càng tăng của việc không học đại học.

Có thể thấy, tâm lý chọn ngành nghề của nhiều gia đình và cá nhân tại Việt Nam đã có sự chuyển dịch và một số lý do có thể kể đến là:

• Chi phí học tập cao
• Ưu tiên thực hành sớm hơn
• Chi phí cơ hội
• Tình trạng học đại học nhưng vẫn thất nghiệp khi ra trường

Học đại học cũng đồng nghĩa với việc trì hoãn đi làm trong một vài năm. Đây chính là chi phí cơ hội mà nhiều người cân nhắc, chưa kể đến học phí đại học ngày càng tăng cao.

Việc không tìm được việc làm sau tốt nghiệp hoặc phải làm trái ngành cũng xảy ra khá phổ biến. Vì vậy, có những người chọn bỏ qua việc học đại học hoặc lựa chọn học nghề để tiết kiệm thời gian.

Lợi ích và tác hại khi không học đại học?

Những lợi ích gì khiến nhiều người chọn không học đại học và nếu không làm sinh viên đại học thì bạn sẽ có những thiệt thòi như thế nào?

Lợi ích của việc không học đại học

Học đại học sẽ mất trung bình 3-4 năm. Nếu không học đại học, bạn sẽ rút ngắn được thời gian cho đến thời điểm bạn đi làm. Trong thời gian những người khác học trên giảng đường, bạn có thể đã bắt đầu lập nghiệp từ sớm.

Ngoài ra, lợi ích của việc đi làm không học đại học là giảm thiểu chi phí. Khi đi học, đặc biệt là xa nhà, bạn sẽ cần nộp không chỉ học phí mà còn tiền thuê nhà, tiền ăn uống, điện nước, chi phí đi lại, mua tài liệu học tập, v.v.

Đi làm thêm song song trong khi đi học sẽ khá khó khăn và tốn nhiều công sức đặc biệt nếu quản lý thời gian không phải là điểm mạnh của bạn.

Nhiều người cho rằng không học đại học thì không thể thành công. Tuy nhiên đã có không ít những người không học đại học vẫn thành công ở Việt Nam và trên thế giới, chẳng hạn như:

• Ellen DeGeneres
• Ted Turner
• Steve Jobs
• Shark Tam (đại gia Phạm Văn Tam)
• Bầu Đức (đại gia Đoàn Nguyên Đức)
• Đại gia Nguyễn Thị Như Loan
• Đại gia Đặng Thị Kim Oanh, v.v.

Bất lợi của việc không học đại học

Ngoài các ưu điểm trên, cũng có không ít những điểm bất lợi nếu bạn chọn bỏ qua giai đoạn ngồi trên giảng đường.

• Bỏ qua kiến thức vững chắc: học đại học có nghĩa là bạn sẽ được giảng dạy bởi các giảng viên có kiến thức chuyên sâu về ngành bạn đã hướng tới. Vì vậy, nếu tập trung học và trau dồi, bạn sẽ có lượng kiến thức chắc và chuyên nghiệp làm hành trang sự nghiệp sau này.
• Bỏ qua cơ hội việc làm mở rộng: thị trường lao động rất rộng lớn, nhưng phần lớn những công việc với đãi ngộ và thu nhập cao sẽ yêu cầu ứng viên có bằng đại học/cao đẳng.
• Thu nhập, cơ hội nghề nghiệp: thu nhập của lao động tri thức thường cao hơn lao động chân tay, và nếu bạn có chỗ đứng trong một cơ sở uy tín, với tấm bằng đại học trên tay sẽ giúp mở rộng con đường thăng tiến của bạn.
• Mất đi lợi ích tài chính gián tiếp: có bằng cấp và công việc tốt thường bang cao vị thế của một người trong mắt xã hội. Đây chính là lợi ích tài chính gián tiếp, giúp các mối quan hệ xã hội ít gặp khó khăn hơn và cơ hội tiến thân cũng dễ dàng hơn.

Học đại học có thật sự là con đường thành công duy nhất?

Không học đại học liệu có thành công không? Có những người không học đại học vẫn thành công, vậy mình có nhất thiết phải học đại học như số đông?

Thực chất, không có bằng cử nhân, bạn vẫn CÓ thể có việc làm. Nhà tuyển dụng vẫn có thể nhìn ra tiềm năng của bạn và bạn vẫn có cơ hội “làm nên chuyện” trong tương lai nếu như bạn sở hữu thái độ, kinh nghiệm và chuyên môn tốt. Những người không học đại học vẫn thành công ở Việt Nam và thế giới là một ví dụ điển hình.

Trên thị trường cũng có nhiều ngành nghề chỉ yêu cầu trình độ trung học và các trung tâm dạy nghề uy tín. Nếu bạn cảm thấy việc học đại học quá tốn kém về cả mặt chi phí và thời gian, bạn có thể chọn cho mình con đường khác phù hợp với mình hơn. Bạn hoàn toàn có thể vừa học vừa làm để nâng cao trình độ và kỹ năng nghề nghiệp.

Học đại học cũng sẽ cho bạn những lợi ích riêng. Bạn có cơ hội tiếp xúc với nhiều bạn học với tính cách, nền văn hoá khác nhau. Bạn cũng được phát triển các kỹ năng thiết yếu khác như kỹ năng thuyết trình, làm việc nhóm, lãnh đạo nhóm, tư duy logic và phản biện, v.v.

Mặt khác, có bằng đại học nhưng lại tự cao tự đại, hoặc chỉ an phận làm “ếch ngồi đáy giếng” thì bạn sẽ mãi chẳng thể “làm nên chuyện”.

Nhìn chung, đại học là con đường ngắn nhất dẫn tới thành công, nhưng bạn vẫn có thể làm tốt kể cả không có bằng cử nhân miễn là bạn có tinh thần ham học hỏi, chăm chỉ trau dồi kinh nghiệm và phát triển bản thân.

Dù phương án cuối cùng là gì, bạn hãy cân nhắc kỹ càng xem điều gì có lợi nhất cho bản thân. Yếu tố quyết định cuối cùng nằm ở thái độ, tinh thần quyết tâm của bạn.  

Không học đại học vẫn thành công, làm thế nào?

Hiểu năng khiếu nghề nghiệp của bản thân

Trước hết, bạn hãy suy ngẫm điều gì sẽ mang lại thành công cho bạn? Bạn phù hợp để phát triển ở lĩnh vực nào? 

Bạn không có nhiều thời gian và điều kiện để trải nghiệm rồi nhận ra mình muốn gì. Việc cần thiết nhất chính là thu hẹp lại phạm vi khả năng và mong muốn của bản thân bằng cách tìm hiểu và khám phá chính mình.

Bạn có thể tham khảo các bài test tính cách cá nhân để tìm ra những định hướng nghề nghiệp phù hợp nhất với mình.

Đọc thêm: Các Loại Trắc Nghiệm Tính Cách Sử Dụng Trong Tuyển Dụng

Kiếm cho mình một chứng chỉ nghề

Khi đã biết mình muốn theo đuổi sự nghiệp như thế nào, hãy bắt tay vào việc bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng trong lĩnh vực đó.

Một chứng chỉ nghề có thể là một lối rẽ phù hợp với con đường “không học đại học vẫn thành công” của bạn.

Việc học này cho phép bạn bỏ qua một số bộ môn không có tính thực tiễn như khi học đại học chính quy, và chỉ tập trung vào việc rèn luyện ngành nghề mà bạn đã chọn.

Tùy thuộc vào từng lĩnh vực, việc theo học những chứng chỉ này có thể giúp bạn giảm thiểu được chi phí, tiết kiệm được nhiều thời gian. Và, đôi khi, chúng cũng có thể có giá trị tương đương với bằng cấp chính quy.

Đọc thêm: Sự Nghiệp Không Dựa Vào Bằng Cấp Trong Ngành Kỹ Thuật Phần Mềm

Nếu không học đại học thì nên học nghề gì?

Chúng ta có thể học nghề gì nếu như lựa chọn không theo học đại học. Bạn có thể tham khảo các nghề sau:

• Đầu bếp
• Nhà hàng, khách sạn
• Thiết kế đồ hoạ
• Nhân viên pha chế (barista, bartender)
• Cơ khí
• Hướng dẫn viên du lịch
• Trang điểm
• Nhiếp ảnh
• Sáng tạo nội dung
• Sửa chữa điện lạnh, ô tô
• Kinh doanh
• Làm tóc, v.v.

Các nghề nghiệp bạn có thể theo đuổi dù không có bằng cử nhân khá đa dạng. Tuy nhiên, không cần bằng cấp không có nghĩa là ít cạnh tranh. Những người có bằng cấp cũng có thể cạnh tranh với bạn.

“Thương trường là chiến trường”.

Dù là nghề gì, bạn đều phải cố gắng làm mới bản thân với kiến thức mới, kinh nghiệm vững chắc, và bản lĩnh để có thể trở thành một người thành công thực thụ

Tham gia các khóa học trực tuyến

Không học đại học vẫn thành công, nhưng đó chỉ là khi bạn trang bị đủ kiến thức trong lĩnh vực mà bạn theo đuổi. 

Ở thời điểm hiện tại, không quá khó để tìm kiếm một khóa học trực tuyến có cấp chứng chỉ trên Internet. Thâm chí, không ít những khóa học được giảng dạy bởi các chuyên gia hàng đầu đến từ những trường đại học danh giá trên thế giới

Những khóa học này tạo cơ hội không nhỏ để những người không có nhiều điều kiện theo học bằng cấp chính quy vẫn có thể tiếp thu những kiến thức hữu ích. 

Bạn có thể tham khảo một số website như Coursera, Udemy, LinkedIn Learning, v.v để lựa chọn khóa học phù hợp cho sự nghiệp sau này của mình. 

Học tập thông qua các cơ hội thực tập 

Khởi đầu sự nghiệp từ những vị trí thực tập có thể mang lại nhiều kinh nghiệm thực tiễn quý giá, cho dù bạn có bằng đại học hay không. 

Điều này giúp bạn có thể không học đại học vẫn thành công, vì trong một số lĩnh vực, kinh nghiệm thực tế mới là quan trọng nhất. 

Đây cũng có một con đường phát triển sự nghiệp tiềm năng khi nhiều công ty có xu hướng nhận những thực tập sinh của mình vào vị trí toàn thời gian sau một khoảng thời gian làm việc có hiệu quả.

Xây dựng tốt mạng lưới chuyên nghiệp

Tương tự như vai trò của một người cố vấn nghề nghiệp, xây dựng một mạng lưới chuyên nghiệp rộng rãi luôn đem lại nhiều lợi ích.

Việc có được sự tiến cử của ai đó trong công ty cho vị trí mà bạn đang ứng tuyển sẽ tạo lợi thế không hề nhỏ, cho dù bạn có sở hữu tấm bằng đại học hay không.

Và mạng lưới này cũng có thể đem lại cho bạn nhiều kiến thức quý giá thông qua những gì họ chia sẻ, bạn có thể kết nối với nhiều người hơn thông qua mạng lưới của họ, tất nhiên là cả những cơ hội việc làm nữa.

Chính vì vậy, hãy luôn chủ động xây dựng và mở rộng mạng lưới chuyên nghiệp của mình. Kết nối với thật nhiều người để học hỏi và tìm kiếm cơ hội cho mình.

Trong một số trường hợp, bạn hoàn toàn có thể mở lời về việc cần sự trợ giúp của họ cho một vấn đề nào đó liên quan đến công việc.

Tìm một người cố vấn

Những cố vấn nghề nghiệp có thể cung cấp những lời khuyên vô giá và thậm chí kết nối bạn với những người đi trước trong ngành. Không chỉ vậy, họ còn có thể giới thiệu cho bạn các cơ hội việc làm phù hợp.

Khi không có sự chỉ dẫn của các thầy cô tại các trường đại học chính quy, thì có được những người cố vấn như vậy là rất quan trọng. 

Họ có thể đưa ra lời khuyên về những lĩnh vực mà bạn cần cải thiện và giúp bạn xác định con đường sự nghiệp đúng đắn cho mình.

Đọc thêm: 5 Lợi Ích Cho Sự Nghiệp Khi Có Một Career Mentor

Lẽ dĩ nhiên, bằng cấp chính quy luôn là nền tảng tốt nhất cho bạn. Tuy nhiên, không học đại học vẫn thành công là chuyện có khả năng xảy ra.

Nếu bạn có đủ nhiệt huyết, đam mê và sự quyết tâm. Những nỗ lực thay đổi bản thân của bạn sẽ được đền đáp bằng một sự nghiệp đầy triển vọng.