Chi Phí Cơ Hội Là Gì? Cách Tận Dụng Cơ Hội Thu Hút Lợi Ích Cho Bạn

Ngày đăng: 19/10/2022 | Không có phản hồi

Ngày cập nhật: 25/10/2022

Nếu là một nhà đầu tư hoặc chủ doanh nghiệp, bạn cần hiểu quy luật và định nghĩa chi phí cơ hội là gì? Đây là thuật ngữ quen thuộc giúp bạn đưa ra chiến lược và thực thi những hạng mục kinh doanh và đầu tư. Bản chất của chi phí cơ hội đề cập đến những chi phí ẩn liên quan  đến hành động không được thực hiện. 

Để hiểu rõ hơn về đặc điểm và ứng dụng của chi phí cơ hội trong thực tế diễn ra như nào, cùng Glints tìm hiểu kỹ hơn thông qua bài viết dưới đây. 

Chi phí cơ hội là gì?    

Chi phí cơ hội có nghĩa là những lợi ích mất đi cho một lựa chọn không thực hiện, bắt buộc chúng ta phải đưa ra sự lựa chọn khác, tức là để nhận được một lợi ích nhất định nào đó, chúng ta phải đánh đổi một giá trị khác.

Thuật ngữ kinh tế này trong tiếng Anh được gọi là Opportunity Cost, được Friedrich von Wieser – một nhà Kinh tế học người Áo – lần đầu tiên nhắc đến trong cuốn sách Theorie der gesellschaftlichen Wirtschaft vào năm 1914.

Ở đây chi phí cơ hội được nói đến không nhất thiết là được đánh giá về mặt tiền bạc, tài sản mà đối với một người đơn giản nó là thứ mang tính giá trị. 

Ví dụ: Khi một người nào đó đầu tư vào chứng khoán 10.000 USD thì chính người đó đã bỏ lỡ đi cơ hội hưởng lãi nếu gửi vào ngân hàng 10.000 USD được xem như một khoản tiền tiết kiệm. Chi phí cơ hội của dự án đầu tư vào chứng khoán 10.000 USD bằng khoản lãi tiết kiệm đáng ra có thể có được.

Đọc thêm: Các Loại Chi Phí Marketing Và Cách Tiết Kiệm Chi Phí Marketing

Công thức tính chi phí cơ hội và ví dụ 

Chi phí cơ hội được tính toán một cách đơn giản như sau:

OC = FO – CO

Trong đó:

• OC – Opportunities cost.
• FO – Return on best foregone option: lợi nhuận của phương án lựa chọn tốt nhất.
• CO – Return on chosen option: chỉ số đo lường lợi ích của sự lựa chọn

Ví dụ: 

• Trường hợp 1: Bạn đầu tư kinh doanh quần áo với lợi nhuận kỳ vọng là 18 triệu/tháng,
• Trường hợp 2: Bạn đi làm cho một công ty thiết kế, hưởng mức lương là 20 triệu/tháng.

Nếu bạn lựa chọn phương án kinh doanh quần áo, thì chi phí cơ hội ở ví dụ này được hiểu là:

OC = FO – CO = 20 triệu – 18 triệu = 2 triệu

Vậy nếu tiếp tục kinh doanh quần áo, bạn sẽ mất đi cơ hội là 2 triệu/ tháng. Ngoài ra, bạn có thể đánh đổi các giá trị vô hình khác về mối quan hệ, thời gian, sở thích, công sức, v.v.

Ưu điểm và nhược điểm của chi phí cơ hội

1. Ưu điểm

• Nhận thức những cơ hội bị mất: Chi phí cơ hội giúp con người cân nhắc những giá trị thực tế trong mỗi phương án lựa chọn. Điều này sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định sáng suốt và đúng đắn. Đặc biệt sẽ nhận được nhiều lợi ích hơn.

• So sánh những giá trị tương đối của các lựa chọn: Tính toán kỹ lưỡng chi phí sẽ giúp bạn dễ dàng trong việc so sánh lợi ích của các phương án có thể mang lại giá trị cho bạn.

Ví dụ: Bạn có 10 triệu đồng và bạn phân vân không biết nên dùng để đầu tư chứng khoán hay nên gửi tiết kiệm ngân hàng, bạn cần phải cân nhắc, xem xét giá trị của cả hai phương án và xác định chi phí cơ hội, qua đó mới đưa ra quyết định cuối cùng.

2. Nhược điểm

• Về mặt thời gian: Để xác định được chi phí cơ hội, bạn cần bỏ thời gian để tìm kiếm các thông tin, nghiên cứu những khía cạnh của các lựa chọn và so sánh những vấn đề khác nhau. Tuy nhiên, không thể ứng dụng xác định chi phí này trong trường hợp bạn buộc phải đưa ra quyết định thật nhanh chóng thì.

• Khó xác định các chi phí kế toán: Đây là chi phí định lượng sẽ xảy ra trong tương lai và khó có thể xác định về mặt kế toán. Vì thế nên chi phí này không được đưa vào bảng cân đối kế toán của các doanh nghiệp.

Áp dụng chi phí cơ hội để kiếm lợi nhuận 

Ai cũng có mong muốn bản thân được nhận những giá trị tích cực trong công việc kinh doanh hay cả trong cuộc sống, vậy những cách để kiếm lợi nhuận bằng chi phí cơ hội là gì? 

1. Trong cuộc sống

Trên thực tế, chi phí cơ hội có thể thấy ở bất cứ đâu và ở bất cứ trường hợp nào, mỗi ngày chúng ta đều sẽ phải trải qua nhiều sự lựa chọn, phải đưa ra những quyết định trong cuộc sống của chính bản thân. Mỗi sự lựa chọn khi xuất hiện xung quanh trong cuộc sống của chúng ta đều sẽ tồn tại loại chi phí này. 

Hiểu rõ cách vận hành chi phí cơ hội và biết nắm bắt, áp dụng nó vào cuộc sống sẽ hỗ trợ rất nhiều trong việc đưa ra các quyết định quan trọng trong cuộc đời bạn ở thời điểm hiện tại và ở tương lai. 

Những quyết định này ở tương lai ngắn hạn hoặc dài hạn có thể sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sự thành công của bạn, vì vậy bạn nên xem xét thật kỹ lưỡng về loại chi phí cơ hội này trước khi  đưa ra quyết định phù hợp nhất.

Ví dụ: Bạn nhận được một suất học bổng đi du học nước ngoài, chi phí cơ hội mà bạn phải đánh đổi ở đây là tiền bạc và thời gian. Nhưng nếu quyết định không đi du học bạn sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội để phát triển tương lai. 

Cân nhắc về lợi ích và hạn chế trong một cơ hội là hoàn toàn đúng đắn, tuy nhiên, nếu cân nhắc quá kỹ đôi khi khiến bạn bỏ lỡ những cơ hội tiềm năng để phát triển. 

2. Trong kinh doanh

Kinh doanh sinh ra với mục đích nhằm phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng, đưa các sản phẩm bán trên thị trường, từ đó sẽ tạo ra nguồn lợi nhuận từ các sản phẩm được bán ra. Với mục tiêu chung cuối cùng của kinh doanh đó là thu lại doanh số, doanh thu cao cho tập đoàn, doanh nghiệp, công ty, v.v.

Ví dụ: Trong một doanh nghiệp đang tiến hành chọn dự án đầu tư vào cuối năm với tổng chi phí lên đến 100 tỷ đồng. Dự án đầu tiên dự định tiến hành triển khai xây dựng chung cư cao cấp ở một khu đất trung tâm rộng 200m2. Dự án thứ hai có thể sẽ tiến hành xây siêu thị cũng tại khu đất trung tâm rộng 200m2. 

Nếu doanh nghiệp lựa chọn dự án thứ nhất thì chi phí cơ hội sẽ đánh đổi ở đây là những tiềm năng về lợi nhuận, kinh tế mà dự án thứ hai có thể mang lại và ngược lại.

Việc dự trù về loại chi phí này sẽ phần nào giúp doanh nghiệp xem xét được khả năng sinh lời trong tương lai và đánh giá được một số khó khăn thực tế còn tồn tại của dự án. Dựa trên những thống kê mà chi chí cơ hội nêu ra, nhờ đó doanh nghiệp có thể dễ dàng lựa chọn dự án xây dựng tốt nhất trong tương lai.

3. Trong chứng khoán 

Trong đầu tư chứng khoán, chi phí cơ hội cũng là một yếu tố quan trọng mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng nên quan tâm. Khi bạn buộc phải đưa ra lựa chọn trong đầu tư, việc xác định được chi phí cơ hội sẽ giúp bạn phần nào xác định được lựa chọn đúng nhất cho kênh đầu tư của bạn tại thời điểm đó.

Ví dụ: Nhà đầu tư đang có 150 triệu số tiền nhàn rỗi và bạn chưa biết nên làm gì với nó. Bạn muốn làm tiền đẻ ra tiền, với 150 triệu này, bạn đang có hai sự lựa chọn sinh lời phổ biến. 

Một là, lựa chọn đầu tư vào thị trường chứng khoán, thu lợi nhuận nhanh chóng với mức sinh lời cao nhưng cũng kèm theo những rủi ro nhất định. 

Hai là, tiến hành gửi tiết kiệm ngân hàng với lãi suất xấp xỉ 7%/năm. Hưởng lợi nhuận đều đặn theo lãi suất mỗi tháng một cách ổn định, ít rủi ro. 

Nếu bạn quyết định lựa chọn phương án gửi tiết kiệm hưởng lãi suất ổn định 7%/ năm. Thì chi phí cơ hội bạn đã đánh đổi ở đây là lợi nhuận thu được từ thị trường chứng khoán có thể lên đến mức lãi suất 30%/năm. 

Trong đầu tư chứng khoán bạn cũng có thể sử dụng chi phí cơ hội để đánh giá khả năng sinh lời của các doanh nghiệp được niêm yết trên sàn.

Chi phí cơ hội sinh ra ở đây là bạn có thể đã bỏ lỡ một doanh nghiệp có khả năng sinh lời tốt hơn.

Đọc thêm: Top 10 Công Ty Chứng Khoán Tại Việt Nam

Cách nắm bắt cơ hội bạn cần biết 

Dưới đây là một số cách áp dụng chi phí cơ hội trong cuộc sống:

• Cân nhắc kỹ lưỡng mọi hoàn cảnh: trong cuộc sống, không phải bạn cứ cố gắng hết khả năng là có thể làm được. Không phải bất cứ cơ hội nào đến bạn cũng đều phải nắm lấy mà không xem xét xem liệu bản thân có làm được hay không và có khả năng hoàn thành hay không.

• Xác định rõ mục tiêu của bản thân: có rất nhiều câu hỏi bạn nên đặt ra để xác định rõ mục tiêu trong cuộc sống bạn đang theo đuổi.  Bạn sống vì mục đích gì? Bạn cần làm gì để theo đuổi ước mơ? Bạn mong muốn bản thân trở thành người như thế nào trong tương lai? Mục tiêu ngắn hạn và dài hạn trong công việc của bạn là gì? v.v.

• Tính toán chi phí cơ hội: giúp bạn hiểu hơn về sự phù hợp của cơ hội đối với bản thân, xác định cơ hội nào có tính tốt hơn, hợp lý hơn thì bạn nắm bắt cơ hội đó và điều bạn đánh đổi là những lợi ích trong tương lai của cơ hội bạn đã bỏ lỡ mang lại. 

Lời kết

Thông qua bài viết này hy vọng rằng Glints có thể giúp được các bạn phần nào hiểu hơn về chi phí cơ hội là gì, từ đó rút ra được những cách tận dụng chi phí cơ hội trong cuộc sống để phát triển mọi khía cạnh của bản thân ở hiện tại và tương lai.