Công Đoàn Là Gì? Luật Công Đoàn Và Quyền Lợi Của Nhân Viên Trong Doanh Nghiệp

Ngày đăng: 29/02/2024 | Không có phản hồi

Ngày cập nhật: 11/03/2024

Công đoàn là gì? Người lao động có bắt buộc phải tham gia công đoàn? Người lao động được lợi ích gì khi tham gia công đoàn? Để trả lời những thắc mắc này, mời bạn cùng Glints khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây nhé.

1. Công đoàn là gì?

Công đoàn là một tổ chức chính trị xã hội của giai cấp công nhân, được thành lập trên cơ sở tự nguyện và được Đảng Cộng Sản Việt Nam lãnh đạo.

Công đoàn có vai trò:

• Đại diện người lao động bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ
• Tham gia quản lý nhà nước
• Quản lý kinh tế xã hội
• Thanh tra, kiểm tra và giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị và doanh nghiệp
• Tuyên truyền và vận động người lao động học tập nhằm nâng cao trình độ, kỹ năng chuyên môn, chấp hành pháp luật, xây dựng và bảo vệ đất nước

Các hoạt động của công đoàn được duy trì dựa vào nguồn kinh phí công đoàn do các cơ quan tổ chức và doanh nghiệp đóng góp. 

Công đoàn tiếng Anh là gì? Theo đó, tổ chức này trong tiếng Anh được định nghĩa là Union.

2. Điều kiện thành lập công đoàn trong công ty là gì?

Một công ty muốn thành lập công đoàn cơ sở cần đáp ứng các điều kiện như dưới đây:

• Đơn vị được thành lập và hoạt động hợp pháp
• Có tối thiểu 5 đoàn viên hoặc 5 người lao động nộp đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam
• Hình thức tổ chức công đoàn cơ sở bao gồm:
  • Công đoàn cơ sở không có tổ công đoàn, công đoàn bộ phận và công đoàn cơ sở thành viên.
  • Công đoàn cơ sở có tổ công đoàn
  • Công đoàn cơ sở có công đoàn bộ phận
  • Công đoàn cơ sở có công đoàn cơ sở thành viên

Lưu ý:

• Hình thức công đoàn cơ sở có thể xác định dựa vào số lượng đoàn viên, tính chất và địa bàn hoạt động của công ty.
• Ban chấp hành Công đoàn cơ sở có quyền quyết định đến việc công đoàn cơ sở thành viên, cũng như phân cấp một số nhiệm vụ, quyền hạn và hướng dẫn nội dung cụ thể để công đoàn cơ sở thành viên, công đoàn bộ phận và tổ công đoàn tổ chức các hoạt động. 

3. Nguyên tắc hoạt động công đoàn

Điều 6 Luật Công đoàn 2012 quy định về nguyên tắc hoạt động của công đoàn như sau:

• Công đoàn được thành lập dựa trên cơ sở tự nguyện, tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ.
• Công đoàn được tổ chức và hoạt động theo Điều lệ Công đoàn Việt Nam, và phù hợp với đường lối, chủ trương và chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước Việt Nam.

4. Các câu hỏi thường gặp về công đoàn trong công ty

Dưới đây là một số câu hỏi được nhiều người lao động quan tâm khi tham gia công đoàn tại công ty.

4.1. Phí công đoàn là gì?

Phí công đoàn là một nguồn tài trợ cho hoạt động đoàn tại các cấp do cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp đóng trong hoạt động của đơn vị của mình. 

Kinh phí công đoàn được trích từ tổng tiền lương của người lao động nhận được từ công ty với tỷ lệ 2%.

4.2. Luật công đoàn, quyền lợi của đoàn viên?

Đoàn viên có mấy quyền khi tham gia công đoàn? Khi tham gia vào công đoàn, người lao động sẽ nhận được các quyền lợi như:

• Được bảo vệ quyền lợi cá nhân hợp pháp và chính đáng khi bị vi phạm bởi công đoàn. 
• Được phản ánh tâm tư, nguyện vọng với công đoàn.
• Tham gia các hoạt động do công đoàn tổ chức gắn với quyền lợi và đời sống cá nhân.
• Được học và chia sẻ về những lợi ích chính đáng của công dân.
• Tham gia xây dựng, đóng góp ý kiến, thông qua hoặc không thông qua các quy chế, quy chế có ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của mọi người lao động, chẳng hạn như quy chế thưởng, thang bảng lương, v.v.
• Đóng góp ý kiến, tham gia tổ chức, và lãnh đạo về hoạt động đình tại công ty.
• Được giới thiệu để bầu vào cơ quan Đảng (nếu là Đảng viên) của Nhà nước và các đoàn thể. 

4.3. Người lao động có bắt buộc phải đóng phí công đoàn không?

Theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam, đoàn viên tham gia công đoàn cần đóng đoàn phí công đoàn. 

Tuy nhiên việc tham gia công đoàn dựa trên nguyên tắc tự nguyện của người lao động. Do vậy, người lao động không bắt buộc phải tham gia công đoàn, khi đó, bạn sẽ không phải là đoàn viên và không phải đóng đoàn phí công đoàn.

Nếu không đóng phí công đoàn, nhân viên có thể sẽ bỏ lỡ các khoản phúc lợi trong năm như mừng sinh nhật, mừng hiếu hỷ, mừng sinh con, tiền thưởng lễ Quốc khánh, Quốc tế Lao động, v.v.

Đọc thêm: Đãi Ngộ Là Gì? So Sánh Đãi Ngộ Tài Chính Và Đãi Ngộ Phi Tài Chính

4.4. Phương thức đóng kinh phí công đoàn

Mỗi đơn vị, tổ chức và doanh nghiệp sẽ có phương thức đóng phí công đoàn khác nhau. Tại Điều 6, Nghị định 191/2013/NĐ-CP các phương thức đóng phí được chia thành từng trường hợp như sau:

• Đối với cơ quan, đơn vị được ngân sách nhà nước bảo đảm toàn bộ hoặc một phần kinh phí hoạt động thường xuyên áp dụng đóng kinh phí công đoàn mỗi tháng một lần chung với thời điểm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động. Kho bạc Nhà nước nơi cơ quan, đơn vị mở tài khoản giao dịch căn cứ giấy rút kinh phí công đoàn, thực hiện việc kiểm soát chi và chuyển tiền vào tài khoản tiền gửi của tổ chức công đoàn tại ngân hàng.
• Đối với tổ chức, doanh nghiệp đóng kinh phí công đoàn từng tháng một cùng với thời điểm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động.
• Đối với tổ chức, doanh nghiệp nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp thanh toán lương theo chu kỳ sản xuất, và kinh doanh có thể đóng kinh phí công đoàn theo tháng hoặc theo quý cùng với thời điểm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động trên cơ sở đăng ký với tổ chức công đoàn.

Đọc thêm: Nghỉ Phép Năm Là Gì? Quy Định Về Ngày Nghỉ Phép Năm

Tạm kết

Trên đây là một số chia sẻ về chủ đề “Công đoàn là gì?” mà Glints muốn gửi đến bạn. Hy vọng rằng, bài viết đã cung cấp đến bạn nhiều thông tin hữu ích khi quyết định tham gia công đoàn tại nơi làm việc.

Nếu bạn có thêm bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngần ngại để lại bình luận để Glints hỗ trợ giải đáp chi tiết nhé.