Các Hình Thức Trả Lương Cho Người Đi Làm Phổ Biến

Ngày đăng: 25/04/2023 | Không có phản hồi

Ngày cập nhật: 25/04/2023

Khi bắt đầu tham gia vào thị trường việc làm, lương thưởng hẳn là chủ đề mà nhiều người quan tâm. Tuỳ theo quy mô của công ty, vị trí công việc và đặc thù ngành, ta sẽ có rất nhiều hình thức trả lương khác nhau. Trong bài viết này, Glints sẽ cùng bạn tìm hiểu các hình thức trả lương phổ biến nhất dành cho người lao động cũng như một vài ưu, nhược điểm cụ thể của chúng!

Quy định của pháp luật về các hình thức trả lương

Trước khi thảo luận về các hình thức trả lương khác nhau, bạn cần phải hiểu một số quy định pháp lý liên quan đến mức lương và hình thức trả lương tại Việt Nam. Theo quy định của Luật Lao động, người lao động được hưởng mức lương tối thiểu được điều chỉnh hàng năm. Ngoài mức lương tối thiểu, người lao động có thể được hưởng tiền thưởng, phụ cấp và các lợi ích khác. 

Ngoài ra, trong một số trường hợp, người sử dụng lao động còn phải đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thay cho người lao động. Căn cứ theo Điều 94, Bộ luật lao động 2012, người sử dụng lao động có nghĩa vụ:

“Điều 94. Hình thức trả lương

1. Người sử dụng lao động có quyền lựa chọn hình thức trả lương theo thời gian, sản phẩm hoặc khoán. Hình thức trả lương đã chọn phải được duy trì trong một thời gian nhất định; trường hợp thay đổi hình thức trả lương, thì người sử dụng lao động phải thông báo cho người lao động biết trước ít nhất 10 ngày.

2. Lương được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng. Trường hợp trả qua tài khoản ngân hàng, thì người sử dụng lao động phải thỏa thuận với người lao động về các loại phí liên quan đến việc mở, duy trì tài khoản.”

Ngoài ra, Điều 96, Bộ luật lao động 2012 còn quy định:

“Điều 96. Nguyên tắc trả lương

Người lao động được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng thời hạn.

Trường hợp đặc biệt không thể trả lương đúng thời hạn thì không được chậm quá 01 tháng và người sử dụng lao động phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng lãi suất huy động tiền gửi do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương.”

Đọc thêm: Lương Cứng Là Gì? Phân Biệt Lương Cứng Và Lương Mềm

Các hình thức trả lời phổ biến

Trả lương theo giờ

Trả lương cho nhân viên dựa trên số giờ làm việc là một trong các cách thức trả lương phổ biến nhất. Hình thức này phù hợp với những công việc mà lượng thời gian làm việc là yếu tố chính quyết định sản lượng hoặc năng suất của nhân viên. Nó thường được sử dụng trong các công việc sản xuất, xây dựng và dịch vụ đòi hỏi lao động thủ công. Tiền lương theo giờ thường cố định và không thay đổi dựa trên hiệu suất của nhân viên.

Người sử dụng lao động phải tuân thủ các yêu cầu về mức lương tối thiểu do chính phủ quy định. Ngoài tiền lương theo giờ, nhân viên cũng có thể được hưởng tiền làm thêm giờ nếu họ làm việc nhiều hơn số giờ tối đa mỗi tuần theo quy định của pháp luật.

Trả lương theo dịch vụ và sản phẩm

Trả lương cho nhân viên dựa trên các dịch vụ hoặc sản phẩm mà họ cung cấp là cũng là một phương pháp trả lương phổ biến khác. Hình thức này phù hợp với những công việc mà năng suất của nhân viên được đo bằng số lượng công việc họ hoàn thành, thay vì số giờ họ làm việc. Ví dụ: đại diện bán hàng có thể được trả tiền dựa trên số lượng sản phẩm họ bán, trong khi chuyên gia tư vấn có thể được trả tiền dựa trên dịch vụ họ cung cấp.

Mức lương áp dụng cho phương pháp này thường dựa trên một tỷ lệ phần trăm doanh thu được tạo ra bởi công việc của nhân viên. Tuy nhiên, người sử dụng lao động phải cẩn thận khi sử dụng phương pháp trả lương này, vì nó có thể dẫn đến các vấn đề tiềm ẩn với việc nhân viên bị trả lương thấp cho công việc của họ. Người sử dụng lao động phải đảm bảo rằng tỷ lệ phần trăm nhận được là công bằng và nhân viên không bị bóc lột khi được trả ít hơn mức họ xứng đáng.

Đọc thêm: Cách Tính Lương Theo Sản Phẩm

Trả lương theo hoa hồng

Trả lương cho nhân viên dựa trên hoa hồng là một trong các hình thức trả lương phổ biến của các ngành bán lẻ. Tiền hoa hồng thường là một tỷ lệ phần trăm doanh thu bán hàng do nhân viên tạo ra. Phương pháp này thường được sử dụng trong các ngành như bất động sản, bảo hiểm và bán lẻ.

Ưu điểm của phương pháp trả lương này là nó khuyến khích nhân viên làm việc và tạo ra doanh thu cho công ty. Những nhân viên được trả lương dựa trên hoa hồng thường làm việc chăm chỉ hơn để chốt các giao dịch và tạo ra doanh thu, dẫn đến tăng doanh thu cho công ty. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể tạo ra môi trường cạnh tranh giữa các nhân viên, có thể dễ dẫn đến căng thẳng và xung đột.

Để sử dụng phương pháp trả thưởng này một cách hiệu quả, người sử dụng lao động phải thiết lập các hướng dẫn rõ ràng về việc trả tiền hoa hồng và đảm bảo rằng chúng công bằng và minh bạch. Họ cũng phải cung cấp đào tạo và hỗ trợ để giúp nhân viên đạt được mục tiêu kinh doanh.

Trả lương theo doanh thu

Trả lương cho nhân viên dựa trên doanh thu là một phương thức trả thưởng khác thường được sử dụng trong các ngành định hướng bán hàng. Theo phương pháp này, nhân viên nhận được một tỷ lệ phần trăm trên tổng doanh thu do công ty tạo ra. Phương pháp này phù hợp với những công việc mà sự đóng góp của nhân viên vào doanh thu của công ty là đáng kể, chẳng hạn như vai trò phát triển kinh doanh hoặc bán hàng.

Ưu điểm của phương pháp trả lương này là nó gắn kết lợi ích của nhân viên với lợi ích của công ty, vì nhân viên được khuyến khích tạo ra càng nhiều doanh thu càng tốt. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể tạo ra căng thẳng giữa các nhân viên nếu doanh thu do một nhân viên tạo ra được coi là cao hơn đáng kể so với những người khác.

Đọc thêm: Cách Tính Phần Trăm Lương Dễ Hiểu, Dễ Áp Dụng

Trả lương khoán

Trả lương cho nhân viên dựa trên vốn chủ sở hữu hay còn gọi là “khoán” là một phương pháp trả lương thường được sử dụng ở các công ty khởi nghiệp hoặc đang ở giai đoạn đầu. Theo phương pháp này, nhân viên nhận được một tỷ lệ phần trăm vốn chủ sở hữu của công ty hoặc quyền chọn cổ phiếu. Phương pháp này phù hợp với những công việc mà sự đóng góp của nhân viên vào thành công của công ty là đáng kể, chẳng hạn như vai trò lãnh đạo hoặc kỹ thuật chủ chốt.

Ưu điểm của hình thức trả lương này là nó gắn kết lợi ích của nhân viên với lợi ích của công ty, vì nhân viên được khuyến khích làm việc vì sự thành công lâu dài của công ty. Tuy nhiên, phương pháp này cũng có thể gây rủi ro cho nhân viên, vì giá trị của vốn chủ sở hữu hoặc quyền chọn cổ phiếu có thể dao động dựa trên kết quả hoạt động của công ty.

Người sử dụng lao động phải thiết lập các hướng dẫn rõ ràng về tiền lương dựa trên sự công bằng và đảm bảo rằng chúng được minh bạch theo pháp luật. Họ cũng phải cung cấp đào tạo và hỗ trợ để giúp nhân viên hiểu được những rủi ro và lợi ích của phương pháp trả lương này. Ngoài ra, người sử dụng lao động phải xem xét các tác động về thuế của các hình thức dựa trên vốn chủ sở hữu và đảm bảo rằng nhân viên nhận được lời khuyên về thuế phù hợp.

Ngoài khái niệm “khoán” trên, một số công ty lựa chọn hình thức trả lương khoán dựa trên thời gian, chất lượng và khối lượng công việc. Khái niệm này cũng được pháp luật quy định rõ ràng ở điểm c Khoản 1 Điều 54 Nghị định 145/2020/NĐ-CP: 

“c) Tiền lương khoán được trả cho người lao động hưởng lương khoán, căn cứ vào khối lượng, chất lượng công việc và thời gian phải hoàn thành.

2. Tiền lương của người lao động theo các hình thức trả lương quy định tại khoản 1 Điều này được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng. Người sử dụng lao động phải trả các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền lương khi chọn trả lương qua tài khoản cá nhân của người lao động.”

Kết

Vậy là Glints đã cùng bạn tìm hiểu các hình thức trả lương phổ biến nhất hiện nay. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích liên quan đến lương và phúc lợi cơ bản của mình. Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về luật lao động và các quyền lợi cơ bản của người đi làm, hãy ghé qua Blog của Glints để cập nhật thêm nhiều bài viết chất lượng xung quanh chủ đề này nhé!