Thuế Thu Nhập Cá Nhân Là Gì? Cách Tính Thuế TNCN

Ngày đăng: 28/04/2024 | No Comments

Ngày cập nhật: 28/05/2024

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là khoản thuế trực thu được đánh vào thu nhập của cá nhân do cá nhân đó tạo ra trong một kỳ tính thuế. Thu nhập chịu thuế TNCN bao gồm thu nhập từ tiền lương, tiền công, tiền thưởng, lợi tức từ cổ phiếu, bất động sản, kinh doanh, đầu tư, và các nguồn thu nhập khác theo quy định của pháp luật. Để hiểu rõ hơn về thuế thu nhập cá nhân là gì? Hãy cùng Glints tìm hiểu trong bài viết sau đây.

Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân là gì? Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là khoản thuế trực thu được đánh vào thu nhập của cá nhân do cá nhân đó tạo ra trong một kỳ tính thuế. Nói một cách dễ hiểu hơn, đây là khoản tiền mà người có thu nhập phải trích nộp cho ngân sách nhà nước sau khi đã được giảm trừ theo quy định. Vậy ai phải đóng thuế thu nhập cá nhân?

Đối tượng nộp thuế TNCN:

• Cá nhân cư trú: Bao gồm cá nhân có hộ khẩu thường trú tại Việt Nam và cá nhân không có hộ khẩu thường trú tại Việt Nam nhưng cư trú tại Việt Nam đủ 183 ngày liên tục trong một năm tính thuế hoặc có tổng thời gian cư trú tại Việt Nam cộng dồn trong một năm tính thuế từ 365 ngày trở lên.
• Cá nhân không cư trú: Bao gồm cá nhân không có hộ khẩu thường trú tại Việt Nam và cư trú tại Việt Nam chưa đủ 183 ngày liên tục trong một năm tính thuế hoặc có tổng thời gian cư trú tại Việt Nam cộng dồn trong một năm tính thuế chưa đủ 365 ngày.

Đọc thêm: Quyết Toán Thuế Là Gì? Các Đối Tượng Cần Toán Thuế Thu Nhập Cá Nhân?​

Vai trò của thuế thu nhập cá nhân

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đóng vai trò quan trọng đối với cả nền kinh tế – xã hội và hệ thống thuế, cụ thể:

Đối với kinh tế xã hội

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, thực thi công bằng xã hội và điều tiết vĩ mô nền kinh tế.

Nguồn thu chủ lực cho ngân sách nhà nước:

• TNCN đóng góp tỷ lệ đáng kể vào tổng thu ngân sách, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế phát triển và thu nhập bình quân đầu người tăng cao.
• Việc tự do hóa thương mại dẫn đến giảm thu từ thuế xuất nhập khẩu, khiến TNCN càng trở nên quan trọng hơn trong việc đảm bảo nguồn thu cho các hoạt động của Nhà nước.

Thúc đẩy công bằng xã hội:

• TNCN được áp dụng theo nguyên tắc lũy tiến, nghĩa là thuế suất cao hơn với những người có thu nhập cao, đảm bảo sự công bằng trong việc đóng góp cho ngân sách nhà nước.
• Chính sách này giúp thu hẹp khoảng cách thu nhập giữa các tầng lớp, hướng đến một xã hội phát triển bền vững và an toàn.

Điều tiết vĩ mô nền kinh tế hiệu quả:

• TNCN đóng vai trò như công cụ điều tiết vĩ mô, khuyến khích tiết kiệm, đầu tư và nâng cao hiệu quả xã hội.
• Việc điều tiết thu nhập hợp lý giúp Nhà nước có nguồn lực để thực hiện các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ người nghèo và phát triển cơ sở hạ tầng.

Phát hiện thu nhập bất hợp pháp:

• TNCN là công cụ hữu ích để phát hiện các hành vi trốn thuế, gian lận thuế, kinh doanh phi pháp và các nguồn thu nhập bất chính khác.
• Nhờ vậy, Nhà nước có thể tăng cường quản lý tài chính, đảm bảo công bằng thuế và bảo vệ lợi ích chung của cộng đồng.

Đối với hệ thống thuế

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội so với các loại thuế khác, góp phần hoàn thiện hệ thống thuế và đảm bảo công bằng trong xã hội.

Khắc phục tính lũy thoái của thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu dùng:

• Thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế tiêu dùng (TTCD) đánh đồng đều lên tất cả người tiêu dùng, bất kể thu nhập cao hay thấp, dẫn đến tính lũy thoái (ảnh hưởng nặng nề hơn đến người nghèo).
• TNCN áp dụng phương pháp lũy tiến theo từng phần thu nhập, đảm bảo người có thu nhập cao đóng góp nhiều hơn, người có thu nhập thấp đóng góp ít hơn, thể hiện tính công bằng trong hệ thống thuế.

Hạn chế thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN):

• Doanh nghiệp thường kê khai chi phí cao hơn thực tế để trốn TNDN, dẫn đến thất thu thuế.
• Khi doanh nghiệp kê khai chi phí cao, cá nhân nhận khoản chi phí đó sẽ phải nộp TNCN cho phần phát sinh, góp phần hạn chế thất thu TNDN.

Đọc thêm: Thuế Lũy Tiến Là Gì? Cách Tính Thuế Thu Nhập Cá Nhân Lũy Tiến

Cách tính thuế thu nhập cá nhân

Thuế thu nhập cá nhân là một loại thuế linh hoạt được tính hàng tháng, có thể khai báo theo tháng hoặc quý, nhưng quyết toán cuối cùng sẽ được thực hiện hàng năm. Quy định cách tính thuế thu nhập cá nhân khác nhau tùy thuộc vào từng đối tượng:

• Đối với cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động có thời hạn từ 3 tháng trở lên: Thuế thu nhập cá nhân được tính dựa trên biểu thuế lũy tiến từng phần, tuân theo các khoản thuế quy định.
• Đối với cá nhân không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng: Mức khấu trừ là 10% của tổng thu nhập.
• Đối với cá nhân không cư trú (thường là người nước ngoài): Mức khấu trừ là 20% của tổng thu nhập.

Lưu ý: Theo Điều 11 của Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007 sửa đổi, bổ sung, thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính tại thời điểm nhận được thu nhập, không phải là tại thời điểm thu nhập được trả. Điều này cần được hiểu rõ để tuân thủ đúng quy định và tránh các vi phạm pháp luật.

Tại sao người lao động phải nộp thuế thu nhập cá nhân?

Việc đóng thuế thu nhập cá nhân không chỉ là một nghĩa vụ pháp lý mà còn là một cách thể hiện trách nhiệm công dân của mỗi người trên lãnh thổ Việt Nam. Khoản đóng góp này không chỉ nâng cao nguồn thu cho ngân sách nhà nước mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo công bằng xã hội.

Khi chịu thuế thu nhập cá nhân, điều đó cho thấy bạn đang có một mức thu nhập thực tế vượt qua ngưỡng mà nhà nước xác định là cần phải chịu thuế. Dù có sự hỗ trợ từ các khoản miễn thuế và giảm trừ gia cảnh, việc trích nộp thuế vẫn giúp người lao động duy trì cuộc sống cho bản thân và gia đình mình.

Đóng thuế thu nhập cá nhân có vai trò quan trọng trong việc cân đối khoảng cách xã hội giữa các tầng lớp. Nó không chỉ giúp giảm bớt sự chênh lệch giữa giàu và nghèo mà còn tạo ra điều kiện thuận lợi hơn cho một xã hội công bằng hơn.

Hơn nữa, việc trích nộp thuế thu nhập cá nhân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước. Nó tạo ra nguồn lực cần thiết cho chính sách phát triển và phúc lợi xã hội, từ đó tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động và đảm bảo một cuộc sống đầy đủ hơn cho những đối tượng gia cảnh khó khăn.

Lời kết

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đóng vai trò quan trọng đối với cả nền kinh tế – xã hội và ngân sách nhà nước. Là nguồn thu quan trọng, TNCN góp phần đảm bảo cho các hoạt động của Nhà nước, thực hiện các chính sách an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh và các nhiệm vụ khác. Đồng thời, TNCN còn góp phần điều tiết thu nhập, hạn chế tình trạng tập trung thu nhập quá mức vào một số cá nhân, tổ chức, hướng đến xây dựng một xã hội công bằng, văn minh.

Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật thuế, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế của người dân và tăng cường công tác quản lý thuế là những yếu tố then chốt để phát huy hiệu quả của TNCN, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.

Hy vọng rằng với những chia sẻ trên của Glints với chủ “thu nhập thuế cá nhân là gì” sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn đối tượng đóng thuế, vai trò và cách tính thuế TNCN, từ đó nắm rõ cách đóng thuế theo đúng quy định của pháp luật.