Thu Nhập Chịu Thuế Là Gì? 10 Khoản Thu Nhập Chịu Thuế Cần Biết

Ngày đăng: 29/04/2024 | No Comments

Ngày cập nhật: 29/05/2024

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Để thực hiện nghĩa vụ thuế một cách chính xác và minh bạch, việc nắm rõ khái niệm “thu nhập chịu thuế” là vô cùng cần thiết. Vậy thu nhập chịu thuế là gì? Hãy cùng Glints giải đáp thắc mắc này trong bài viết sau đây.

Thông tin tổng quan về thu nhập chịu thuế

Sau đây là một số thông tin tổng quan về thu nhập chịu thuế bao gồm khái niệm và cách phân biệt các loại thu nhập chịu thuế và thu nhập tính thuế, cụ thể:

Thu nhập chịu thuế là gì?

Hiện nay chưa có quy định cụ thể nào định nghĩa “thu nhập chịu thuế”. Tuy nhiên, theo hướng dẫn tại Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, thu nhập chịu thuế có thể được hiểu là tổng thu nhập của cá nhân hoặc tổ chức được tính đến để xác định số thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hoặc thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) phải nộp.

Phân biệt thu nhập chịu thuế và thu nhập tính thuế

Thu nhập chịu thuế và thu nhập tính thuế là hai khái niệm thường xuyên được sử dụng trong hệ thống thuế thu nhập cá nhân (TNCN), tuy nhiên nhiều người dễ nhầm lẫn do có sự liên quan mật thiết với nhau.

Để hiểu rõ bản chất và phân biệt chính xác hai thuật ngữ này, hãy cùng phân tích chi tiết:

• Thu nhập chịu thuế: Thu nhập chịu thuế là gì? Là phần thu nhập của cá nhân được tính đến để xác định số thuế TNCN phải nộp. Nói một cách đơn giản, đây là tổng thu nhập của cá nhân từ tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập khác trước khi được trừ đi các khoản giảm trừ theo quy định.
• Thu nhập tính thuế: Thu nhập tính thuế là gì? Là phần thu nhập còn lại sau khi đã trừ đi các khoản thu nhập được miễn thuế và các khoản giảm trừ gia cảnh (nếu có) từ thu nhập chịu thuế. Trên cơ sở thu nhập tính thuế, cá nhân sẽ áp dụng bảng thuế TNCN để xác định số thuế phải nộp.

Ví dụ: Công ty B có doanh thu trong năm là 100 tỷ đồng. Chi phí hợp lý của công ty là 80 tỷ đồng. Tuy nhiên, công ty đã chi 2 tỷ đồng cho các khoản chi phí không hợp lý. Vì vậy thu nhập chịu thuế và thu nhập tính thuế được quy định như sau:

• Thu nhập chịu thuế: 100 tỷ đồng – 80 tỷ đồng = 20 tỷ đồng.
• Thu nhập tính thuế: 20 tỷ đồng – 2 tỷ đồng = 18 tỷ đồng.

Đọc thêm: Quyết Toán Thuế Là Gì? Các Đối Tượng Cần Toán Thuế Thu Nhập Cá Nhân?​

10 khoản thu nhập chịu thuế hiện nay

Căn cứ theo khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi bởi khoản 4 Điều 11 Thông tư 92/2015/TT-BTC) quy định có 10 khoản thu nhập chịu thuế như sau:

Từ kinh doanh

Thu nhập từ kinh doanh là thu nhập có được từ hoạt động sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực sau:

• Thu nhập từ sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc tất cả các lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh theo quy định của pháp luật như: sản xuất, kinh doanh hàng hóa; xây dựng; vận tải; kinh doanh ăn uống; kinh doanh dịch vụ, kể cả dịch vụ cho thuê nhà, quyền sử dụng đất, mặt nước, tài sản khác.
• Thu nhập từ hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân trong những lĩnh vực, ngành nghề được cấp giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật.
• Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản không đáp ứng đủ điều kiện được miễn thuế hướng dẫn tại điểm e, khoản 1, Điều 3 Thông tư này.

Từ tiền lương, tiền công

Thu nhập từ tiền lương, tiền công là khoản thu nhập người lao động nhận được từ các đơn vị trả thu nhập, bao gồm:

• Tiền công, tiền lương và các khoản tiền khác có tính chất giống tiền công, tiền lương.
• Các khoản phụ cấp, trợ cấp trừ các khoản phụ cấp trợ cấp:
  • Cho người có công, người tham gia kháng chiến, bảo vệ tổ quốc
  • Phụ cấp quốc phòng, an ninh
  • Phụ cấp độc hại, nguy hiểm đối với các ngành nghề quy định
  • Trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, khi sinh con, v.v.
  • Trợ cấp của các đối tượng bảo trợ xã hội
  • v.v.
• Khoản thu nhập được nhận dưới các hình thức: hoa hồng, nhuận bút, tiền tham gia nghiên cứu khoa học, biểu diễn văn hoá, nghệ thuật, thể dục thể thao, v.v.
• Khoản thu nhập khi tham gia hiệp hội kinh doanh, hội đồng quản trị, ban kiểm soát doanh nghiệp, ban quản lý, v.v.
• Các khoản thu nhập khác được nhận dưới mọi hình thức như: Tiền điện , tiền nước, phí bảo hiểm, phí hội viên, v.v.
• Các khoản thưởng bằng tiền hoặc bằng bất kỳ hình thức nào trừ các khoản thưởng được Nhà nước phong tặng, công nhận.

Đọc thêm: Thu Nhập Vãng lai Là Gì? Cách Tính Thuế Thu Nhập Vãng Lai

Từ đầu tư vốn

Thu nhập từ đầu tư vốn là tất cả các khoản thu nhập cá nhân nhận được từ:

• Tiền lãi khi cho cá nhân, tổ chức vay.
• Thu nhập từ cổ tức khi góp vốn, mua cổ phần.
• Lợi nhuận nhận được khi tham gia góp vốn hợp tác kinh doanh theo quy định.
• Phần giá trị vốn góp tăng lên nhận được khi doanh nghiệp giải thể, chuyển đổi mô hình hoạt động, chia, tách, sáp nhập, v.v.
• Các khoản thu nhập từ trái phiếu, tín phiếu hoặc các giấy tờ có giá khác do nhà nước phát hành.
• Các khoản thu nhập nhận được từ đầu tư vốn dưới các hình thức khác (đầu tư bằng hiện vật, quyền sử dụng đất, bằng phát minh, sáng chế, v.v.)
• Thu nhập từ cổ tức được trả bằng cổ phiếu, thu nhập từ lợi tức ghi tăng vốn.

Từ chuyển nhượng vốn

Thu nhập từ chuyển nhượng vốn là các khoản thu nhập bao gồm:

• Chuyển nhượng vốn góp trong công ty.
• Chuyển nhượng chứng khoán
• Chuyển nhượng dưới các hình thức khác

Từ chuyển nhượng bất động sản

Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản bao gồm:

• Chuyển nhượng quyền sử dụng đất
• Chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất (Nhà ở, các công trình hình thành trong tương lai, các sản phẩm nông, lâm nghiệp, v.v.)
• Chuyển nhượng quyền sử dụng nhà ở kể cả các công trình trong tương lai.
• Chuyển nhượng quyền thuê đất, thuê mặt nước.
• Sử dụng bất động sản để góp vốn thành lập doanh nghiệp hoặc tăng vốn sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp.
• Ủy quyền ủy quyền quản lý BĐS mà người được ủy quyền có quyền chuyển nhượng BĐS hoặc có quyền như người sở hữu BĐS.
• Các khoản thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản khác dưới mọi hình thức.

Từ trúng thưởng

Các khoản thu nhập do trúng thường thuộc thu nhập chịu thuế bao gồm:

• Trúng xổ số.
• Trúng thưởng khuyến mại khi mua bán hàng hóa, dịch vụ.
• Trúng thưởng khi cá cược, đặt cược được pháp luật cho phép.
• Trúng thưởng trong các casino được pháp luật cho phép hoạt động.
• Trúng thưởng từ các trò chơi, cuộc thi có thưởng và các khoản thu nhập từ trúng thưởng khác dưới mọi hình thức.

Từ bản quyền

Thu nhập từ chuyển nhượng, chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ; thu nhập từ chuyển giao công nghệ như:

• Đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ:
  • Quyền tác giả gồm các tác phẩm văn học, tác phẩm nghệ thuật, khoa học; quyền liên quan đến quyền tác giả gồm: ghi hình, ghi âm chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hoá.
  • Quyền sở hữu công nghiệp gồm sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, nhãn hiệu, bí mật kinh doanh, tên thương mại và chỉ dẫn địa lý.
  • Quyền đối với giống cây trồng là vật liệu nhân giống và vật liệu thu hoạch.
• Đối tượng của chuyển giao công nghệ gồm:
  • Chuyển giao bí quyết kỹ thuật.
  • Chuyển giao kiến thức kỹ thuật về công nghệ dưới dạng quy trình công nghệ, giải pháp kỹ thuật, công thức, phương án công nghệ, thông số kỹ thuật, bản vẽ, sơ đồ kỹ thuật, chương trình máy tính, thông tin dữ liệu.
  • Chuyển giao giải pháp hợp lý hoá sản xuất, đổi mới công nghệ.

Thu nhập từ chuyển giao, chuyển quyền các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ nêu trên bao gồm cả trường hợp chuyển nhượng lại.

Từ nhượng quyền thương mại

Thu nhập từ nhượng quyền thương mại thuộc thu nhập chịu thuế là các khoản thu nhập từ nhượng quyền thương mại và nhượng lại quyền thương mại.

Từ nhận thừa kế

Thu nhập từ nhận thừa kế là các khoản thu nhập nhận được theo di chúc hoặc các quy định thừa kế của pháp luật gồm:

• Nhận thừa kế là chứng khoán, phần vốn góp trong các tổ chức, cơ sở kinh doanh
• Nhận thừa kế là bất động sản:
  • Quyền sử dụng đất;
  • Quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất;
  • Quyền sở hữu nhà;
  • Kết cấu hạ tầng và các công trình xây dựng gắn liền với đất;
  • Quyền thuê mặt nước;
  • Các khoản thu nhập khác nhận thừa kế là bất động sản dưới mọi hình thức.Các tài sản
  • Nhận thừa kế các tài sản phải đăng ký: ô tô, xe máy, tàu thủy, thuyền, v.v.

Từ nhận quà tặng

Thu nhập từ nhận quà tặng là các khoản thu nhập cá nhân được cá nhân, tổ chức tặng là chứng khoán, phần vốn góp trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản, các tài sản phải đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng.

• Quà tặng là chứng khoán gồm: cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu, chứng chỉ quỹ, quyền mua cổ phiếu và các loại chứng khoán khác; cổ phần của cá nhân trong công ty cổ phần.
• Quà tặng là phần vốn góp trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh gồm: vốn góp trong công ty trách nhiệm hữu hạn,công ty hợp danh, hợp tác xã, hợp đồng hợp tác kinh doanh; vốn góp trong doanh nghiệp tư nhân, cơ sở kinh doanh của cá nhân; vốn góp trong các hiệp hội, quỹ.
• Quà tặng là bất động sản gồm: quyền sử dụng đất; quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất; quyền sở hữu nhà; kết cấu hạ tầng và các công trình xây dựng gắn liền với đất; quyền thuê mặt nước; các khoản thu nhập khác nhận thừa kế là bất động sản dưới mọi hình thức.
• Quà tặng là tài sản phải đăng ký quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng như: ô tô; xe máy, xe mô tô; tàu thủy; thuyền; tàu bay; súng săn, súng thể thao.

Đọc thêm: Uỷ Quyền Quyết Toán Thuế TNCN Là Gì? Đối Tượng Nào Được Ủy Quyền?

Cách tính thuế thu nhập cá nhân theo thu nhập chịu thuế

Mỗi nguồn thu nhập chịu thuế sẽ có cách tính thuế khác nhau, dưới đây là bảng công thức tính thuế cụ thể, bạn nên tham khảo để biết được chính xác số tiền thuế mình phải nộp là bao nhiêu nhé.

Loại thu nhập chịu thuế	Thuế TNCN phải nộp
Từ tiền lương, tiền công
Từ kinh doanh	Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCN
Từ đầu tư vốn	5% x Thu nhập tính thuế
Từ chuyển nhượng vốn	TH1: Chuyển nhượng vốn góp: 20% x Thu nhập tính thuếTH2: Chuyển nhượng chứng khoán: 0,1% x Thu nhập tính thuế
Chuyển nhượng bất động sản	2% Giá chuyển nhượng
Trúng thưởng	10% x Thu nhập tính thuế
Bản quyền	5% x Thu nhập tính thuế
Nhượng quyền thương mại	5% x Thu nhập tính thuế
Nhận thừa kế	10% x Thu nhập tính thuế
Quà tặng	10% x Thu nhập tính thuế

Lời kết

Thu nhập chịu thuế đóng vai trò nền tảng trong hệ thống thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), là căn cứ để xác định số thuế phải nộp của cá nhân và doanh nghiệp. Việc hiểu rõ bản chất và cách thức tính toán thu nhập chịu thuế là vô cùng quan trọng để đảm bảo tính công bằng, minh bạch trong hệ thống thuế và thực hiện nghĩa vụ thuế một cách chính xác.

Hy vọng rằng những chia sẻ trên của Gints về chủ đề “thu nhập chịu thuế là gì” sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Thuế

Có thể bạn cũng thích