QA Là Gì, QC Là Gì? Sự Khác Biệt Giữa QA Và QC 

Ngày đăng: 29/12/2022 | Không có phản hồi

Ngày cập nhật: 08/11/2023

Vậy QA là gì QC là gì? Đâu là sự khác biệt chủ yếu giữa hai khái niệm này? Hãy cùng Glints tìm hiểu về vấn đề trên thông qua bài viết dưới đây!

Cả QA và QC đều quan trọng trong việc đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. Trong nhiều lĩnh vực, chúng thường được sử dụng thay thế cho nhau ở một số giai đoạn quan trọng. Cũng vì lẽ đó, rất nhiều người thường hay nhầm lẫn QA và QC.

QA là gì?

QA là gì QC là gì? Đầu tiên hãy tìm hiểu trước về QA. QA, Quality Assurance hay đảm bảo chất lượng là bất kỳ quy trình có hệ thống nhằm xác định xem một sản phẩm hoặc dịch vụ có đáp ứng các yêu cầu cụ thể hay không.

QA thiết lập và duy trì các yêu cầu đã đặt để phát triển hoặc sản xuất các sản phẩm đáng tin cậy. Một hệ thống đảm bảo chất lượng nhằm tăng niềm tin của khách hàng và uy tín của công ty, đồng thời cải thiện quy trình và hiệu quả làm việc. QA cũng giúp công ty cạnh tranh tốt hơn với các công ty khác.

ISO (Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế) là động lực thúc đẩy các hoạt động QA và lập bản đồ các quy trình được sử dụng để triển khai QA. QA thường được kết hợp với tiêu chuẩn quốc tế ISO 9000. Nhiều công ty sử dụng ISO 9000 để đảm bảo rằng hệ thống đảm bảo chất lượng của họ được áp dụng và có hiệu quả.

Khái niệm về QA như một thông lệ chính thức, lần đầu tiên được sử dụng trong ngành sản xuất và kể từ đó nó đã lan sang hầu hết các ngành, bao gồm cả phát triển phần mềm.

Những điều cần biết về QA

Công việc của nhân viên QA là gì?

Nhiệm vụ của nhân viên QA hay các Chuyên gia Đảm bảo Chất lượng (đôi khi được gọi là Cộng tác viên Đảm bảo Chất lượng) sẽ khác nhau tùy thuộc vào loại sản phẩm được sản xuất nhưng đều có thể bao gồm:

• Kiểm tra các quy trình sản xuất để đảm bảo các quy định và tiêu chuẩn bên trong và bên ngoài đều được tuân thủ
• Đảm bảo tài liệu kiểm toán và sản xuất được cập nhật.
• Thúc đẩy cải tiến liên tục các quy trình cốt lõi để đảm bảo chất lượng sản xuất được duy trì trong khi hiệu quả được tối ưu hóa
• Đào tạo và cung cấp hỗ trợ cho các thành viên ít kinh nghiệm hơn của nhóm QA về quy trình, giao thức và tài liệu chất lượng
• Đào tạo nhân viên sản xuất về quy trình, giao thức và tài liệu chất lượng
• Lưu trữ tài liệu đảm bảo chất lượng
• Phát triển các phép đo tiêu chuẩn cho các quá trình được so sánh với
• Kiểm tra và thử nghiệm các quy trình và thủ tục – thực hiện các phép đo và so sánh với tiêu chuẩn được xác định trước
• Điều tra các phép đo được phát hiện là sai lệch so với tiêu chuẩn
• Viết Quy trình vận hành tiêu chuẩn (SOP) cho quy trình sản xuất
• Phối hợp điều tra các vấn đề chất lượng với khách hàng và nhà cung cấp
• Xem xét, phê duyệt và truyền đạt nguyên nhân gốc rễ và hành động khắc phục cho các bên liên quan

Tầm quan trọng của QA

QA giữ vai trò đảm bảo sản phẩm và dịch vụ làm ra đáp ứng nhu cầu, mong đợi và yêu cầu của khách hàng. QA mang lại các dịch vụ sản phẩm chất lượng cao, tạo dựng niềm tin và lòng trung thành với khách hàng. Các tiêu chuẩn và quy trình được xác định bởi chương trình đảm bảo chất lượng giúp ngăn ngừa các lỗi sản phẩm trước khi chúng phát sinh.

Lịch sử và tiêu chuẩn của QA

Mặc dù các khái niệm đơn giản về đảm bảo chất lượng có thể bắt nguồn từ thời Trung cổ, nhưng các hoạt động đảm bảo chất lượng trở nên quan trọng hơn ở Hoa Kỳ trong Thế chiến thứ hai, khi khối lượng lớn vũ khí, đạn dược phải được kiểm tra.

ISO được thành lập tại Geneva vào năm 1947 và công bố tiêu chuẩn đầu tiên vào năm 1951 về nhiệt độ tham chiếu cho các phép đo công nghiệp. Kể từ đó, ISO dần dần phát triển và mở rộng phạm vi tiêu chuẩn.

Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 được xuất bản năm 1987; mỗi số 9000 cung cấp các tiêu chuẩn khác nhau cho các tình huống khác nhau. Các tiêu chuẩn QA đã thay đổi và được cập nhật theo thời gian, còn các tiêu chuẩn ISO cần phải thay đổi để phù hợp với các doanh nghiệp ngày nay.

Phiên bản mới nhất trong bộ tiêu chuẩn ISO 9000 là ISO 9001:2015. Hướng dẫn trong ISO 9001:2015 bao gồm việc tập trung vào khách hàng một cách mạnh mẽ hơn, thực tiễn quản lý hàng đầu và cách họ có thể thay đổi công ty cũng như theo kịp các cải tiến liên tục. Cùng với các cải tiến chung đối với ISO 9001, ISO 9001:2015 bao gồm các cải tiến về cấu trúc và thêm thông tin cho việc ra quyết định dựa trên rủi ro.

Đọc thêm: Công Việc Của Nhân Viên ISO Là Gì?

QA trong lĩnh vực phần mềm 

Đảm bảo chất lượng phần mềm (SQA) tìm kiếm các mẫu và hành động cần thiết một cách có hệ thống để cải thiện chu trình phát triển. Tìm và sửa lỗi mã hóa có thể mang lại những hậu quả không lường trước được; có thể sửa một thứ nhưng cũng đồng thời phá vỡ các tính năng và chức năng khác.

SQA đã trở nên quan trọng đối với các nhà phát triển như một phương tiện để tránh các lỗi trước khi chúng xảy ra, tiết kiệm thời gian và chi phí phát triển. Ngay cả khi có các quy trình SQA, một bản cập nhật cho phần mềm có thể phá vỡ các tính năng khác và gây ra lỗi (bug). 

Các phương pháp phát triển phần mềm đã phát triển theo thời gian dựa trên SQA, chẳng hạn như Waterfall, Agile và Scrum. Mỗi quy trình phát triển đều tìm cách tối ưu hóa hiệu quả công việc.

QC là gì?

Kiểm soát chất lượng (QC) là một quá trình mà qua đó doanh nghiệp tìm cách đảm bảo rằng chất lượng sản phẩm được duy trì hoặc cải thiện. Kiểm soát chất lượng đòi hỏi công ty phải tạo ra một môi trường nơi quản lý và nhân viên phấn đấu cho sự hoàn hảo. Điều này được thực hiện bằng cách đào tạo nhân viên, tạo điểm chuẩn cho chất lượng sản phẩm và thử nghiệm sản phẩm để kiểm tra các biến thể có ý nghĩa thống kê.

Một khía cạnh quan trọng của QC là thiết lập các biện pháp kiểm soát được xác định rõ ràng. Những kiểm soát này giúp tiêu chuẩn hóa cả quá trình sản xuất và phản ứng đối với các vấn đề về chất lượng. Hạn chế khả năng xảy ra sai sót bằng cách chỉ định những hoạt động sản xuất nào sẽ được hoàn thành bởi nhân sự nào giúp giảm khả năng nhân viên tham gia vào các nhiệm vụ mà họ không được đào tạo đầy đủ.

Những điều cần biết về QC

Công việc của nhân viên QC là gì?

Nhân viên QC hay chuyên viên kiểm soát chất lượng giám sát trật tự và năng suất trong tổ chức của họ, bên cạnh chất lượng sản phẩm. Cụ thể:

• Đọc bản thiết kế và thông số kỹ thuật
• Giám sát các hoạt động để đảm bảo rằng chúng đáp ứng các tiêu chuẩn sản xuất
• Đề xuất điều chỉnh quy trình lắp ráp hoặc sản xuất
• Kiểm tra, thử nghiệm hoặc đo lường vật liệu hoặc sản phẩm được sản xuất
• Đo sản phẩm bằng thước kẻ, thước cặp, đồng hồ đo hoặc panme
• Vận hành thiết bị và phần mềm kiểm định điện tử
• Chấp nhận hoặc từ chối các mặt hàng đã hoàn thành
• Loại bỏ tất cả các sản phẩm và vật liệu không đáp ứng các thông số kỹ thuật
• Báo cáo dữ liệu kiểm tra và thử nghiệm như trọng lượng, nhiệt độ, cấp độ, độ ẩm và số lượng được kiểm tra

Nhân viên QC kiểm soát chất lượng và giám sát các tiêu chuẩn chất lượng đối với gần như tất cả các sản phẩm được sản xuất, bao gồm thực phẩm, quần áo, đồ thủy tinh, điện tử, máy tính và thép kết cấu.

Đọc thêm: Mức Lương Của Nhân Viên QA/ QC Là Bao Nhiêu? 

Nhu cầu và tầm quan trọng của QC

QC liên quan đến việc kiểm tra các đơn vị và xác định xem chúng có nằm trong các thông số kỹ thuật cho sản phẩm cuối cùng hay không. Mục đích của thử nghiệm là để xác định bất kỳ nhu cầu nào đối với các hành động cần khắc phục trong quá trình sản xuất. Kiểm soát chất lượng tốt giúp các công ty đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm tốt hơn.

Việc tạo ra một sản phẩm rất tốn kém, tốn thời gian và có thể không an toàn nếu không có sự kiểm soát. Ngoài ra, nếu một công ty gửi các sản phẩm bị lỗi để bán, công ty đó có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý về các thương tích hoặc vấn đề phát sinh do sử dụng sản phẩm của mình. Thanh tra kiểm soát chất lượng đảm bảo rằng các sản phẩm bị lỗi hoặc không an toàn được xác định và nguyên nhân được khắc phục.

Kiểm tra chất lượng thường được hoàn thành trong từng bước của quy trình sản xuất hoặc kinh doanh. Nhân viên thường bắt đầu bằng cách kiểm tra nguyên liệu thô, lấy mẫu từ dây chuyền sản xuất và kiểm tra thành phẩm. Thử nghiệm ở các giai đoạn sản xuất khác nhau giúp xác định nơi xảy ra sự cố sản xuất và các bước khắc phục cần thiết để ngăn chặn sự cố đó trong tương lai.

Trong một doanh nghiệp phi sản xuất, QC có thể liên quan đến đánh giá dịch vụ khách hàng, bảng câu hỏi, khảo sát, kiểm tra hoặc kiểm toán. Một doanh nghiệp có thể sử dụng bất kỳ quy trình hoặc phương pháp nào để xác minh rằng sản phẩm hoặc dịch vụ cuối cùng của mình đáp ứng nhu cầu của khách hàng, đồng thời an toàn và hợp pháp.

QC trong các lĩnh vực phổ biến

QC có được sử dụng trong một doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào sản phẩm hoặc ngành. Ví dụ, trong sản xuất thực phẩm và dược phẩm, việc kiểm soát chất lượng bao gồm việc đảm bảo sản phẩm không gây bệnh cho người tiêu dùng, vì vậy công ty thực hiện xét nghiệm hóa học và vi sinh đối với các mẫu từ dây chuyền sản xuất.

Trong sản xuất máy bay, việc kiểm soát và đảm bảo chất lượng là vô cùng quan trọng. Các nhà sản xuất được yêu cầu lập tài liệu, theo dõi và kiểm tra cũng như tra xét lại tất cả các hạng mục và giai đoạn của quá trình xây dựng để tạo bằng chứng cho thấy mọi thứ đã được hoàn thành theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt.

Trong sản xuất ô tô, kiểm soát chất lượng tập trung vào các bộ phận đáp ứng thông số kỹ thuật và dung sai. QC đảm bảo động cơ, truyền động và các bộ phận cơ khí khác hoạt động trơn tru, hiệu quả, an toàn và đúng như thiết kế. Trong điện tử, QC có thể liên quan đến việc sử dụng đồng hồ đo dòng điện và kiểm tra ứng suất.

Đọc thêm: Top 7 Công Cụ Quản Lý Chất Lượng Hiệu Quả

Điểm khác biệt giữa QA và QC

Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa đảm bảo chất lượng (QA) và kiểm soát chất lượng (QC), bạn cần hiểu cách hai quy trình phối hợp với nhau để thúc đẩy cải tiến chất lượng của tổ chức và giúp giảm các hành động khắc phục.

Đảm bảo chất lượng (QA) hiệu quả là quá trình chủ động. Nó nhằm mục đích ngăn ngừa lỗi trước khi chúng xảy ra thông qua thiết kế quy trình. QC là phản ứng tồn tại để xác định các khiếm khuyết về chất lượng sản phẩm sau khi chúng xảy ra.

QA liên quan đến việc thiết kế các quy trình, chẳng hạn như ghi lại các quy trình vận hành tiêu chuẩn (SOP) theo tiêu chuẩn ISO 9000. Một sản phẩm an toàn, hiệu quả phải là kết quả của các quy trình được tuân thủ nghiêm ngặt.

QC liên quan đến việc thử nghiệm các sản phẩm để đảm bảo chúng đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn và hiệu quả. Nếu thử nghiệm QC phát hiện ra các vấn đề về chất lượng, nó sẽ dẫn đến các bước phản ứng để ngăn chặn một sản phẩm không an toàn được vận chuyển và phân phối.

Lý tưởng nhất là các vấn đề về QC cũng sẽ dẫn đến đánh giá QA. Các kết quả kiểm tra không phù hợp sẽ dẫn đến việc điều tra hành động khắc phục và phòng ngừa (CAPA) để xác định nguyên nhân gốc rễ của các vấn đề về chất lượng và cập nhật các quy trình để ngăn chặn sự cố xảy ra trong tương lai.

Kết luận 

Vậy là Glints đã cùng bạn tìm hiểu QA là gì QC là gì cũng như cách phân biệt hai khái niệm quan trọng này. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích về các khâu kiểm soát và đảm bảo chất lượng.

Ngoài ra, Glints cũng có mẫu CV xin việc QA/QC cùng hướng dẫn rõ ràng để bạn ghi chú thông tin chuẩn chỉnh nhất. Tải ngay để sở hữu Cv của riêng mình nhé!

Nếu có hứng thú với chủ đề tương tự, hãy cùng đón đọc thêm nhiều nội dung hấp dẫn khác đến từ Glints nhé!