Dịch Thuật Là Gì? Công Việc Dịch Thuật Tại Nhà Có Khó?

Ngày đăng: 19/06/2022 | Không có phản hồi

Ngày cập nhật: 25/12/2023

Là một trong những ngành nghề đang nổi hiện nay, công việc dịch thuật đang dần có được vị trí riêng của mình. 

Nhờ mức thù lao hậu hĩnh và hình thức làm việc tự do, nhiều người cũng đã vững tin hơn trên con đường này. 

Thế nhưng với những ai đang tìm hiểu về công việc này thì bài viết này là những thông tin cơ bản mà bạn cần phải nắm trước khi dấn thân vào công việc này.

Dịch thuật là gì? 

Công việc dịch thuật hiểu đơn giản là một hình thức chuyển đổi ngôn ngữ bằng văn bản. Dịch giả cần giải thích ngữ nghĩa từ một ngôn ngữ này, sang một ngôn ngữ khác.

Người làm công việc dịch thuật phải chịu trách nhiệm về nội dung bản dịch của mình. Bản dịch mới cần đảm bảo nội dung chuẩn xác từ bản dịch cũ, không làm lệch đi những thông tin mà văn nguồn truyền tải.

Các loại hình dịch thuật cơ bản

Sau khi đã nắm được khái niệm của công việc dịch thuật, ắt hẳn bạn đã rất muốn tìm hiểu chi tiết về công việc này. Cùng Glints phân tích sâu hơn về các khía cạnh xung quanh ngành này.

Phân biệt biên dịch và phiên dịch 

Biên dịch và phiên dịch là 2 công việc chính của một người làm dịch thuật:

• Với biên dịch (dịch viết), hình thức dịch thuật được thực hiện dưới dạng văn bản. Người làm công việc biên dịch cần có vốn từ, vốn hiểu biết sâu rộng, cách dùng từ điêu luyện để có thể thực hiện chuyển ngữ một cách thuận lợi nhất.
• Riêng với phiên dịch (dịch nói), lại cần sự nhạy bén và phản xạ của người làm công việc dịch thuật. Dịch giả cần chuyển từng câu nói từ một ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác một cách tức thời, nhưng vẫn đảm bảo không làm thay đổi nội dung của câu nói.

Các loại hình biên dịch

Cùng Glints điểm qua một số loại hình biên dịch cơ bản:

• Dịch thuật tài liệu pháp luật, pháp lý: tương tự như dịch thuật công chứng, tuy nhiên hình thức này đòi hỏi người làm công việc dịch thuật nắm vững các kiến thức chuyên môn, pháp luật.
• Dịch thuật website: nội dung chuyển đổi ngôn ngữ càng phong phú, đồng nghĩa với việc khách hàng càng dễ dàng tiếp cận hơn với doanh nghiệp. Đây được xem là 1 trong những loại hình dịch thuật được ưa chuộng và phát triển hiện nay.
• Dịch thuật tài liệu kinh doanh: các nội dung về kinh doanh là nguồn chính cho người làm công việc dịch thuật tham gia giải quyết. Một số nội dung cơ bản có thể kể đến: tài liệu kế toán, báo cáo kinh doanh, v.v. 
• Dịch thuật tài liệu công chứng: thường có những nội dung mặc định và không đòi hỏi sự linh động của dịch giả, vì thế đây được xem là 1 trong những loại hình dịch đơn giản nhất. 
• Dịch thuật tài liệu Y học, Dược học: tên loại hình cũng đủ để mô tả công việc này. Dịch giả cần chuyển đổi những nội dung thuần về chuyên ngành Y học. Đòi hỏi kiến thức và vốn từ chuyên môn, thuật ngữ phải chính xác và phong phú.
• Dịch thuật văn học: một số tài liệu văn học có thể được dịch bao gồm văn, thơ, tạp chí, báo, thư từ, v.v. 
• Dịch thuật tài liệu kỹ thuật: một số tài liệu mà loại hình này có thể thực hiện bao gồm: tài liệu chuyên ngành, điện tử, cơ khí, công nghệ thông tin, v.v. 

Kỹ năng và chuyên môn quan trọng với công việc dịch thuật 

Vì tính chất công việc mang tính chuyên môn cao, vì thế công việc dịch thuật cũng đòi hỏi dịch giả đáp ứng những yêu cầu về chuyên môn và kỹ năng như:

Yêu cầu về chuyên môn

• Tốt nghiệp chương trình đại học liên quan đến chuyên ngành hoặc các khoa ngoại ngữ.
• Các ứng viên chưa tốt nghiệp hoặc tốt nghiệp trái ngành cần có sự liên kết nhất định với công việc dịch thuật. Cụ thể: ưu tiên sinh viên chuyên ngành liên quan hoặc đang làm việc trong ngành dịch thuật.
• Những ứng viên có kinh nghiệm thực tế, chứng nhận tại các khóa đào tạo dịch thuật, có bằng cấp tiếng Anh quốc tế, v.v., sẽ được cân nhắc ưu tiên.

Yêu cầu về kỹ năng mềm 

• Ngoại ngữ: rõ ràng có thể nhận thấy được ngoại ngữ chính là một trong những yêu cầu bắt buộc của công việc dịch thuật. Bản chất của dịch thuật chính là chuyển đổi ngôn ngữ, vì thế nếu dịch giả không đủ khả năng về dịch thuật sẽ rất khó khăn để có thể tiếp tục công việc này.
• Kỹ năng tra cứu: để đào sâu hoặc nghiên cứu một nội dung dịch thuật, khả năng tra cứu tốt sẽ giúp người làm công việc dịch thuật tìm được những thông tin cần thiết.
• Teamwork – kỹ năng làm việc nhóm: bất kì công việc nào cũng cần có sự phối hợp giữa các phòng ban. Người có kỹ năng làm việc nhóm tốt sẽ luôn có lợi thế trong các hoạt động cần tương tác đội nhóm.
• Vốn từ phong phú: bên cạnh khả năng đọc hiểu, kỹ năng viết cũng rất cần thiết. Bởi bên cạnh dịch thuật thì giải thích câu từ cho người xem/người nghe nắm được nội dung cũng vô cùng cần thiết.
• Sử dụng công nghệ thông tin: đây là một công cụ cần thiết cho người làm biên dịch. Thuần thục các phần mềm, công nghệ cũng giúp ích rất nhiều cho việc soạn thảo và truyền tải thông tin của người làm dịch thuật.

Cơ hội và thách thức đối với công việc dịch thuật là gì?

Cơ hội

• Cơ hội khám phá những kiến thức mới: mỗi câu chuyện dịch thuật là một kiến thức mới mà người làm dịch thuật được tiếp thu và học hỏi.
• Mở rộng mối quan hệ: có nhiều cơ hội được đi đó đây và tiếp xúc với những con người mới là một cơ hội để người làm công việc dịch thuật mở rộng vòng tròn quan hệ của mình.
• Cơ hội việc làm dịch thuật: các quốc gia mở rộng giao lưu và hội nhập tạo điều kiện lớn cho dịch giả mở rộng cơ hội việc làm hơn.
• Nguồn thu nhập hấp dẫn: mức thu nhập của người làm dịch thuật tương đối cao hơn so với mặt bằng chung hiện nay. Dù tính cạnh tranh và đào thải tương đối, thế nhưng mức thu nhập này đủ níu chân và khiến họ cân nhắc nâng cấp bản thân.
• Cơ hội thăng tiến: một ngành nghề tuy hot nhưng luôn khát nhân lực, bởi thế cơ hội việc làm và cơ hội thăng tiến luôn rộng mở cho những người có tài.

Thách thức

• Không ngừng trau dồi bản thân: tính cạnh tranh cao đòi hỏi người làm dịch thuật cần am hiểu nhiều lĩnh vực, liên tục cập nhật kiến thức mới.
• Vốn kiến thức phong phú: không chỉ là kiến thức ngành nghề, những kiến thức về đời sống, văn hóa cũng có thể là thách thức đối với những người thiếu vốn sống.
• Cạnh tranh cao: ngành hot, nhiều người theo đuổi, thu nhập tốt, làm việc thoải mái khiến nhiều người đổ xô vào ngành nghề này. Do vậy, tỉ lệ cạnh tranh cũng trở nên cao hơn.
• Sức khỏe ảnh hưởng: với những người biên dịch, vấn đề họ thường gặp là về thị giác. Riêng với phiên dịch, họ có thể gặp các vấn đề về giọng nói, và thanh âm khi làm việc quá sức.

Thu nhập của công việc dịch thuật như thế nào?

Mức thu nhập của một người làm công việc dịch thuật có thể lên đến 1.000 USD/tháng (tương đương hơn 23 triệu đồng). Lương phiên dịch viên tiếng Anh cũng tương đối cao so với mặt bằng chung của thị trường. Vì thế những người có tham vọng dấn thân vào con đường này cũng cần trao đổi và rèn dũa không ngừng.

Một freelancer làm công việc dịch thuật cũng có thể tự do “trả giá” bản thân theo đúng giá trị mà mình mang lại cho khách hàng. Thành công và tiền tài sẽ tự tìm đến bạn vào thời điểm chín muồi nhất.

Tìm công việc dịch thuật tại nhà như thế nào? 

Công việc dịch thuật tại nhà có thể đến tùy vào trường hợp mỗi người: có thể được người quen giới thiệu, tự tìm kiếm trên các nền tảng tìm việc, v.v. Người mới chập chững vào ngành có thể tìm kiếm từng những công việc đơn giản nhất, sau đó phát triển lên những bài dịch thuật chuyên ngành và mức độ khó tăng dần.

Kết luận

Một ngành nghề thú vị nhưng cũng đầy khó khăn thử thách cho những ai yêu vẻ đẹp của con chữ và muốn dấn thân. Cùng Glints đọc và tìm hiểu thêm về những công việc, ngành nghề hot ở những bài viết tiếp theo nhé!