Vấn Đề Giới Trong Chọn Nghề: Thực Trạng Và Lời Khuyên Cho Từng Giới

Ngày đăng: 12/01/2023 | Không có phản hồi

Ngày cập nhật: 04/03/2023

Có lẽ bạn đã quá quen với việc các cô bé chỉ mơ ước trở thành y tá hoặc giáo viên và các cậu bé chỉ khao khát trở thành lính cứu hỏa hay kỹ sư. Trong khi phần lớn xã hội đã được coi là vượt qua định kiến về giới tính, chúng ta vẫn nhận thấy những dấu hiệu của sự thiên vị dai dẳng trong lựa chọn nghề nghiệp và chuyên ngành.

Vậy vấn đề giới trong chọn nghề có ảnh hưởng như thế nào? Hãy cùng Glints tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây!

Vấn đề giới trong chọn nghề là gì?

Mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc giảm khoảng cách giới trong giáo dục và nghề nghiệp, nhưng vấn đề giới trong chọn nghề vẫn chưa biến mất hoàn toàn. Nam giới vẫn có nhiều khả năng tốt nghiệp đại học với chuyên ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật hoặc toán học (STEM), điều này có thể dẫn đến việc họ có thu nhập cao hơn.

Ở Hà Lan, học sinh chọn vào các trường đại học danh tiếng đa phần là nam giới trong khi những học sinh chọn vào những trường kém uy tín hơn chủ yếu là nữ. 

Khoảng cách này rất quan trọng vì sự lựa chọn các lớp toán và khoa học là yếu tố dự báo lớn nhất cho việc đi học và hoàn thành đại học. Kết quả giáo dục liên quan đến kết quả thị trường lao động vì hiệu suất trong các lớp đó là một yếu tố dự báo nhất quán cho thu nhập trong tương lai.

Các yếu tố tâm lý và khả năng thường được sử dụng để giải thích những khác biệt giới tính này, tuy nhiên, rất ít bằng chứng được tìm thấy để chứng minh cho những tuyên bố này. Một giả thuyết khác cho rằng phụ nữ ít có khả năng lựa chọn tham gia vào môi trường cạnh tranh, nhưng có thể tự do ở lĩnh vực nghệ thuật và nhân văn – những lĩnh vực có xu hướng trả lương thấp hơn. 

Giới tính ảnh hưởng đến quyết định chọn nghề như thế nào?

Nam giới và nữ giới có sự khác biệt đáng kể trong lựa chọn nghề nghiệp của họ và có nhiều yếu tố góp phần tạo nên những khác biệt này. Kinh nghiệm xã hội hóa, đề cập đến kinh nghiệm học tập xã hội suốt đời mà mọi người có được khi tương tác với người khác, đóng một vai trò quan trọng ở đây.

Cha mẹ, anh chị em, giáo viên, cố vấn hướng dẫn ở trường, những hình mẫu người lớn khác, bạn bè, phương tiện truyền thông và nhiều nguồn khác ảnh hưởng lớn đến cách các cá nhân nhìn nhận bản thân dựa trên giới tính của họ.

Ngay từ khi còn nhỏ, cha mẹ có xu hướng đối xử khác biệt giữa con trai và con gái và khuyến khích trẻ tham gia các trò chơi phù hợp với giới tính (ví dụ: con trai chơi với xe tải; con gái chơi với búp bê) và các hoạt động ngoại khóa (ví dụ: bóng đá cho con trai, khiêu vũ cho con gái).

Giáo viên và các hình mẫu người lớn khác như cố vấn hướng dẫn, thành viên gia đình và bạn bè của gia đình cũng hành động khác nhau đối với trẻ em trai và trẻ em gái và có những kỳ vọng khác nhau đối với trẻ em dựa trên giới tính của chúng. Các bé trai được cho là sẽ hoạt bát và năng động hơn, trong khi các bé gái được cho là nhạy cảm và hòa đồng hơn. Do đó, những người trong môi trường xã hội của trẻ em củng cố và gửi đi những thông điệp nhất quán về những gì được mong đợi ở chúng tùy theo giới tính của chúng.

Khi nói đến việc hoàn thành mục tiêu hoặc xây dựng mối quan hệ vững chắc tại nơi làm việc, sự tiếp xúc và kỹ năng nữ tính như sự đồng cảm, trực giác và sự lạc quan của phụ nữ sẽ hướng tới lợi ích của công ty. Các nhà báo và tác giả của các cuốn sách thương mại khác nhau ngày càng khẳng định lợi thế của phụ nữ trong vai trò lãnh đạo so với nam giới.

Trí tuệ cảm xúc, niềm đam mê và bản chất hữu ích của họ giúp tạo ra mối quan hệ lành mạnh tại nơi làm việc và lực lượng lao động toàn diện. Vì những người phụ nữ như vậy có thể mang lại những thay đổi tích cực đáng kể cho nơi làm việc. 

Đọc thêm: Con Gái Có Nên Học Những Thứ Khô Khan Như Công Nghệ?

Vấn đề của nữ giới trong việc chọn nghề

Ưu điểm

Không giống như trước đây, phụ nữ ngày nay hiện diện ở hầu hết mọi lĩnh vực. Và quan trọng hơn là họ đang làm rất tốt. Những nơi làm việc trước đây do nam giới thống trị giờ không còn tồn tại, với số lượng lớn phụ nữ tham gia vào công việc kinh doanh ngày càng tăng. Đây có thể là kết quả của bình đẳng giới và sự sẵn sàng cũng như tự tin của giới nữ.

Trong khi kiến thức và kỹ năng kỹ thuật là nền tảng cho sự thành công trong sự nghiệp, các CEO luôn cho rằng kỹ năng mềm là những phẩm chất nghề nghiệp được khao khát nhất. Mặc dù các đặc điểm như giao tiếp hiệu quả, đồng cảm và tự nhận thức rất khó đo lường, nhưng chúng được đánh giá cao và có thể tạo ra sự khác biệt thực sự đối với điểm mấu chốt. Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa sức mạnh của tính cách và hiệu quả kinh doanh—với các CEO được xếp hạng cao nhờ các thuộc tính như lòng trắc ẩn và tính chính trực cũng được hưởng tỷ suất lợi nhuận trên tài sản là 9,35% trong khoảng thời gian hai năm.

Kỹ năng mềm và trí tuệ cảm xúc có thể là lợi thế cạnh tranh quan trọng của phụ nữ trong kinh doanh. Một nghiên cứu năm 2016 do công ty tư vấn toàn cầu Hay Group công bố cho thấy phụ nữ vượt trội hơn nam giới ở 11 trong số 12 năng lực trí tuệ cảm xúc chính. Những năng lực này bao gồm tự nhận thức về cảm xúc, đồng cảm, quản lý xung đột, khả năng thích ứng và làm việc theo nhóm—tất cả các kỹ năng cần thiết để lãnh đạo hiệu quả tại nơi làm việc

Hạn chế 

Trong khi một số ngành công nghiệp đang có xu hướng gia tăng lực lượng lao động nữ, thì các lĩnh vực như tài chính, kỹ thuật và công nghệ vẫn có xu hướng do nam giới thống trị mạnh mẽ. Trong các ngành STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) nói chung, phụ nữ chỉ chiếm 24% lực lượng lao động ở Hoa Kỳ và dưới 15% ở Vương quốc Anh.

Quyền đại diện của phụ nữ có thể bắt nguồn từ định kiến vẫn tiếp tục cho rằng mối quan tâm đến “khoa học” là không nữ tính. Nhưng với các nghề STEM được dự đoán là một trong những nghề phát triển nhanh nhất và được trả lương cao nhất, điều quan trọng là phụ nữ phải cảm thấy được trao quyền để đạt được các kỹ năng và nắm bắt các cơ hội mà nghề nghiệp trong khoa học, công nghệ và các lĩnh vực liên quan mang lại.

Các tổ chức như National Girls Collaborative Project và Girls Who Code đang làm việc để truyền cảm hứng cho phụ nữ theo đuổi ngành khoa học máy tính và kỹ thuật, đồng thời thu hẹp khoảng cách giới trong các ngành STEM.

Lời khuyên nghề nghiệp

Đối với những phụ nữ muốn có cơ hội làm những gì họ thực sự yêu thích, những người luôn mơ ước bắt đầu công việc kinh doanh của riêng mình, kinh doanh có thể là sự nghiệp hoàn hảo.

Phụ nữ trẻ có thể theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực CNTT sau khi có chứng chỉ hoặc bằng cử nhân trong một lĩnh vực phù hợp, như khoa học máy tính, công nghệ thông tin và an ninh mạng. Ngoài ra còn có nhiều chương trình dành cho phụ nữ ở mọi lứa tuổi muốn học cách viết code—một trong những kỹ năng hữu ích và được yêu cầu nhiều nhất trong thị trường việc làm ngày nay.

Sự dễ dàng và hào hứng khi làm việc trên internet, thiết kế phần mềm và ứng dụng, triển khai các giải pháp CNTT cho doanh nghiệp, bảo mật, trò chơi, điện thoại thông minh, v.v., có thể là một sức hút lớn. Đây là một lĩnh vực khác mà nữ giới có thể tạo ra sự khác biệt cũng như kiếm được nhiều tiền.

Cho dù bạn chọn trở thành dược sĩ, bác sĩ phẫu thuật hay y tá, sự nghiệp trong lĩnh vực y tế sẽ mang đến cho phụ nữ khả năng đạt được thành công và giàu có trong sự nghiệp. Thêm vào đó, có an ninh công việc tốt.

Là một chuyên gia có trình độ, bạn sẽ luôn có nhu cầu cao và một khi bạn đã có được kinh nghiệm làm việc đáng kể, bạn sẽ không cần phải nhìn lại.

Đọc thêm: Con Gái Nên Học Ngành Gì Là Phù Hợp Nhất?

Vấn đề của nam giới trong việc chọn nghề

Ưu điểm

Nghiên cứu cho thấy rằng nam giới có nhiều khả năng thể hiện một số hành vi nhất định trong thế giới kinh doanh có thể giúp họ đạt được một số lợi thế cụ thể. Nói chung:

• Đàn ông có nhiều khả năng thương lượng mức lương khởi điểm cao hơn. Một nghiên cứu năm 2003 kiểm tra các sinh viên tốt nghiệp từ Carnegie Melon với bằng thạc sĩ cho thấy rằng các sinh viên nam thương lượng mức lương cao hơn 7,6% so với các đồng nghiệp nữ của họ. Chỉ 7% sinh viên nữ thậm chí còn cố gắng thương lượng mức lương cao hơn, so với hơn một nửa số sinh viên nam.
• Đàn ông có nhiều khả năng yêu cầu tăng lương hơn phụ nữ. Nghiên cứu của Accenture cho thấy chỉ có 45% phụ nữ sẵn sàng yêu cầu tăng lương, so với 61% nam giới, điều này có thể giải thích phần lớn sự khác biệt về lương giữa nam và nữ. Người ta ước tính rằng việc không yêu cầu tăng lương có thể dẫn đến mất thu nhập lên tới 1,5 triệu đô la trong suốt sự nghiệp của người phụ nữ.
• Đàn ông nắm bắt công nghệ nhanh hơn phụ nữ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nam giới có xu hướng áp dụng công nghệ sớm, điều này có thể hấp dẫn các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang tìm kiếm những nhân viên làm việc hiệu quả.
• Đàn ông không ngại ứng biến. Đàn ông có xu hướng tự tin hơn khi nói đến hiệu suất của họ. Ngay cả khi không chuẩn bị trước, nghiên cứu cho thấy đàn ông thường tin rằng họ có thể ‘chắp cánh’.

Hạn chế 

Nam giới được kỳ vọng là trụ cột chính cho gia đình của họ mặc dù vợ hoặc chồng của họ cũng thường xuyên đi làm. Điều này có thể tạo ra căng thẳng trong công việc, đặc biệt là trong tình huống người phụ nữ kiếm được nhiều tiền hơn. Nó cũng có thể tạo ra vấn đề cho những người đàn ông muốn theo đuổi sự nghiệp vĩ đại như dạy học!

Những ý tưởng truyền thống về nam giới/nam tính đang bị thách thức hoặc chế giễu trong xã hội, nhưng chúng chưa được “thay thế” bằng bất kỳ điều gì dễ chấp nhận hơn. Trong khi đàn ông bị chế giễu là “những kẻ cứng rắn” và không thể hiện cảm xúc, họ vẫn không được phép khóc hoặc thể hiện cảm xúc của mình “như con gái”. Điều này dẫn đến sự thiếu tinh tế của nam giới trong các mối quan hệ trong công việc.

Lời khuyên

Nghề dược sĩ, được xếp hạng trong số những công việc chăm sóc sức khỏe được trả lương cao nhất, từ lâu đã được coi là một trong những nghề nghiệp tốt nhất dành cho nam giới. Các chuyên gia này điền đơn thuốc cho bệnh nhân dựa trên liều lượng và số lượng do bác sĩ hoặc bác sĩ phẫu thuật cung cấp. Họ cũng cảnh báo mọi người về việc trộn lẫn một số loại thuốc, có thể gây hậu quả nghiêm trọng hoặc thậm chí gây tử vong.

Nghề nghiệp của một nhà phát triển phần mềm theo truyền thống được nam giới thống trị. Hơn nữa, lĩnh vực này được coi là một trong những công việc tốt nhất cho tương lai. Có hai loại nhà phát triển phần mềm: những người làm việc với các ứng dụng và những người khác thực hiện các chức năng của phần mềm hệ thống. Những người trong ứng dụng thường viết các chương trình phần mềm cho các phòng ban của công ty, bao gồm hệ thống truy vấn cơ sở dữ liệu và bảng lương.

Ngoài hai lựa chọn đặc biệt trên, nam giới cũng nên theo đuổi nghề nghiệp trong các lĩnh vực như: thể thao, quân đội, an ninh quốc phòng, xây dựng, dầu khí, luật, và y học.

Kết luận

Vậy là Glints đã cùng bạn tìm hiểu vấn đề giới trong chọn nghề và những ảnh hưởng của nó đến quyết định nghề nghiệp của mỗi giới.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có cái nhìn khách quan hơn về vấn đề bất bình đẳng giới trong công việc. Nếu có hứng thú với các chủ đề tương tự, hãy cùng đón đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác đến từ Glints nhé!