Self Help Là Gì? Sách Self-Help Có Ích Hay Phi Lý?

Ngày đăng: 01/10/2022 | Không có phản hồi

Ngày cập nhật: 25/09/2023

“Self help” là một hệ tư tưởng trong thời đại mà con người đang dần quan tâm hơn tới sức khoẻ tinh thần của mình. Hơn thế nữa, nó còn thuộc về một thể loại sách/tài liệu riêng biệt mà bạn có thể bắt gặp ở nhiều nơi hơn bạn tưởng.

Với những bạn có thể chưa biết self help là gì, cụm từ này thực chất không còn mấy xa lạ với người Việt, đặc biệt là các thế hệ trẻ đương đại như Gen Z hoặc cuối Gen Y. Dù phổ biến là vậy, nhưng self-help cũng thu hút một số tranh cãi.

Vậy self help là gì?

Nói một cách dễ hiểu, self help có nghĩa là tự lực hoặc tự phát triển, tự giúp đỡ bản thân. Trên cơ sở tâm lý học, một cách gọi khác của cụm từ này là self-improvement, chỉ hành động tự phát triển chính mình về phương diện trí tuệ, kinh tế, hoặc tình cảm.

Còn sách self help là gì? Self-help books là loại sách “tự lực” giúp người đọc rèn luyện kỹ năng qua những điều được viết trong sách, từ đó tự phát triển và hoàn thiện bản thân.

Những điều được chia sẻ có thể là mẩu truyện ngắn hay triết lý đến từ kinh nghiệm và đúc kết của tác giả. Loại sách này mang ý nghĩa cao quý giúp độc giả tự ngẫm ra các bài học và rút ra các bài học riêng cho vấn đề của mình.

Sách self-help có 5 thể loại chính:

• Step-by-step book: sách hướng dẫn các bước làm từ A-Z
• Progression book: sách phát triển các loại kỹ năng mềm
• Component-based book: sách hướng dẫn người đọc đối mặt với các vấn đề phức tạp trong cuộc sống
• Recovery book: sách giúp người đọc phục hồi thể chất và tinh thần
• Exercise book: sách dựa trên việc đưa một cá nhân tới kết qua cuối cùng theo bộ kỹ năng hoặc quy trình tất yếu

Self help trong thế giới hiện đại

Từ mối quan hệ với bố mẹ, bạn bè, đến gánh nặng việc làm, thi cử, v.v, nhất cử nhất động trong cuộc sống đều có ảnh hưởng tới quá trình phát triển bản thân của một người. Ngày càng nhiều người cũng dần có nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của sức khoẻ tinh thần trong cuộc sống.

Đây là lý do mà các nội dung về chữa lành tâm hồn và phát triển bản thân ngày càng được tìm đọc nhiều. Cũng vì thế mà ngành kinh doanh sách self help hiện tại là ngành công nghiệp có trị giá hàng tỷ đô la.

Chỉ trên Amazon.com, mục self-help book cũng sở hữu hơn 417 nghìn lượt tìm kiếm.

Trung bình một người Việt Nam hiện nay đọc 4 quyển sách trong 1 năm, còn các quốc gia khác như Nhật Bản, Singapore, và Malaysia lần lượt có các con số 20, 14, và 10. Dù so với các nước khá, xu hướng đọc sách ở Việt Nam chưa cao, nhưng các đầu sách self help vẫn luôn được ưa chuộng. Và đây là tín hiệu khá đáng mừng.

Không chỉ các đầu sách từ tác giả Việt Nam mà các tác giả nước ngoài cũng rất có ảnh hưởng. Một ví dụ điển hình chính là “Đắc Nhân Tâm” của tác giả Dale Carnegie.

Sách self help: có ích hay phi lý?

Sách tự lực chia sẻ các kỹ năng sống, quan niệm sống tích cực, tiếp thêm động lực theo đuổi mục tiêu và đam mê. Vậy những tranh cãi xoay quanh self help là gì?

Một phần cộng đồng người đọc và “reviewer” lên án rằng sách self help “phi lý” vì gây ảo tưởng sức mạnh cho người đọc. Khi đọc sách này, người đọc có thể cảm thấy mình là một phần trong câu chuyện có cái kết quá mỹ mãn giữa cuộc sống khắc nghiệt của thời điểm hiện tại.

Tuy vậy, chỉ dựa vào mặt này để nói sách self-help phi lý là ý kiến khá chủ quan. Bộ phận những người đọc sách self help và chỉ ngồi đó mơ giữa ban ngày có thể đã vận dụng sai loại sách này.

Nếu muốn đạt được mục tiêu của bản thân, chúng ta còn cần các yếu tố khác như học cách thay đổi theo hướng tích cực, cố gắng nhiều hơn và đặt ra mục tiêu lớn hơn. Các mẹo về self help chỉ là một trong các phương tiện để giúp bạn cố gắng.

Chẳng hạn, nếu bạn đọc sách về thói quen của người thành công hoặc sự khác biệt giữa người thành công và thất bại. Thế nhưng, bạn lại không chịu học tập hay thử áp dụng nó vào thực tiễn, thì có đọc mãi bạn cũng khó có thể phát triển toàn diện.

Suy cho cùng, sách self help vẫn đáng đọc vì chúng mang đến năng lượng tích cực và những bài học hữu ích. Bạn chỉ cần đọc và áp dụng vào thực tiễn đúng cách để không bóp méo những giá trị nhân văn mà tác giả muốn truyền tải.

Cách đọc sách self-help hiệu quả

Đọc sách đã là một thói quen tốt. Nhưng cách áp dụng hiệu quả nhất cho self-help là gì?

1. Đọc kĩ và có mục đích

Trừ phi tác giả có hướng dẫn đặc biệt nào đó, bạn hãy dành thời gian đọc từ đầu đến cuối cuốn sách. Và hãy đảm bảo bạn tập trung hết sức có thể và không bị xao nhãng.

2. Đọc có chọn lọc

Một trong những mục đích đọc sách self-help là để bạn có được tư duy phản biện. Từ những điều viết trong sách, bạn có thể chọn ra những điều đúng hoặc sai với bản thân bạn, vì đó là những quan điểm riêng của tác giả.

Hãy giữ tinh thần mở mang và cái nhìn đa chiều để có thể đón nhận các ý kiến một cách toàn diện nhất.

3. Biến kiến thức thành thực tiễn

Mục đích của mỗi người khi tìm đến sách self help chắc chắn không giống nhau. Có người tìm đến những lời giải đáp khi họ gặp khúc mắc, có người tìm cách chữa lành những tổn thương từ các mối quan hệ độc hại.

Và điểm chung của sách self help là chúng có những lời khuyên thực tiễn mà bạn có thể thực hiện, dù mục tiêu của bạn khi tìm đến chúng là gì.

Khi đã đọc và tìm được cuốn sách tâm đắc của mình, bạn nên ghi chú lại những thứ bạn đã đọc hiểu được, lên kế hoạch và hành động. Đừng chỉ ngồi đó mơ mộng và chờ phép màu tự tìm đến với mình.

4. Ghi lại quá trình

Khi bạn đã bắt đầu lồng ghép những lời khuyên của cuốn sách vào cuộc sống hàng ngày, bạn chắc chắn sẽ muốn ghi lại trải nghiệm đó.

Bạn có thể viết ra bất kỳ suy nghĩ hoặc cảm xúc nào mà bạn có vào thời điểm đó, liệu bạn có thành công trong việc mình đang làm hay không, và lý do tại sao hoặc tại sao không.

Ngay cả khi đó là những suy nghĩ và cảm giác không mấy tích cực như nghi ngờ hoặc mất niềm tin vào bản thân, bạn cũng sẽ dần vượt qua được nó. Và cảm giác khi đọc lại những ghi chú này khi bạn đã hoàn thành được mục tiêu sẽ rất đặc biệt.

Top 5 sách self-help nên đọc

Bạn có thể tham khảo một số đầu sách tự lực sau đây.

1. The Alchemist (Paulo Coelho)

“Nhà Giả Kim” là một tiểu thuyết nổi tiếng. Cốt truyện đơn giản nhưng có nhiều bài học trí tuệ đáng học hỏi. Tác phẩm đã được dịch ra 67 ngôn ngữ và tính tới năm 2008 đã bán ra tới 95 triệu bản, trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất mọi thời đại.

Cuốn Nhà Giả Kim thường được gọi là tiểu thuyết nhưng vẫn được liệt kê vào mục self help vì nó giúp bạn dám sống với ước mơ của mình, không sợ thất bại, và ý thức được rằng chúng ta đều có giá trị cho xã hội trong một khía cạnh nào đó.

2. “Đắc nhân tâm” (Tác giả Dale Carnegie)

Loạt sách “Đắc Nhân Tâm” của Dale Carnegie đã quá quen thuộc với cộng đồng người đọc Việt Nam. Tác giả là một trong những người tiên phong cho phong trào sách self-help và đã đem đến nhiều phương pháp nâng cao phong cách sống đến nhiều người.

Chẳng hạn như biết lắng nghe nhiều hơn, học từ những lời phê bình, và luôn nhớ tên của người khác.

Trước khi ông qua đời, cuốn “Đắc Nhân Tâm” đã bán được 5 triệu bản và được dịch sang 31 thứ tiếng. và là một trong những siêu phẩm bán chạy nhất bấy giờ.

3. Tư duy nhanh và chậm (Tác giả Daniel Kahneman)

“Thinking Fast And Slow” là cuốn sách viết về trí óc con người, một thứ kỳ diệu với nhiều tiềm năng nhưng chưa được khám phá hết.

Nếu bạn tò mò về trí tuệ loại người, cuốn sách này có thể thay đổi rất nhiều thứ trong nhân sinh quan của bạn và đưa bạn đến với những điều bổ ích về self-help khi bạn cần.

4. “Nghệ thuật tinh tế của việc đếch quan tâm” (Tác giả Mark Manson)

“Suy nghĩ tích cực là chìa khoá của hạnh phúc”. Đây chắc hẳn là câu nói bạn đã nghe rất nhiều mỗi khi nói đến vấn đề mưu cầu hạnh phúc.

Nhưng qua cái nhìn của tác giá Mark Manson, bạn có thể sẽ có quan điểm mới về thế nào mới là cách hợp lý để có thể hài lòng với bản thân và hướng đến cuộc sống với cái nhìn thực tế hơn.

Đọc thêm: 7 Cách Để Bạn Có Thể Bằng Lòng Với Những Gì Mình Có

5. “Mình là cá, việc của mình là bơi” (Tác giả Takeshi Furukawa)

Đã có bao nhiêu lần bạn thắc mắc về vai trò của sự tồn tại của bạn trên thế gian? Bao nhiều lần bạn bỏ lỡ những cơ hội hiếm có của mình?

Với cuốn sách của Takeshi Furukawa, bạn sẽ thấy chính bản thân mình qua câu chữ của tác giảvà giúp ban trở nên tốt hơn.

Kết

Self help và sách self help là hai khái niệm còn mang lại một số tranh cãi, nhưng lợi ích của self-help là thật nếu như bạn biết áp dụng đúng cách. Đối với sách self-help, bạn cần biết chọn lọc những bài học kinh nghiệm mà mình cần và biết cách tạo nên giá trị thật sự từ các bài học đó.

Hy vọng qua bài viết của Glints, bạn đã có thêm kiến thức bổ ích về self help là gì và cách đọc sách self help hiệu quả nhất. Đừng quên cập nhật các thông tin mới nhất của Glints Việt Nam nhé!